CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« PetrusBellonius - De aquatilibus.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 08/09/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Pierre Belon, Petri Bellonii Cenomani De aquatilibus, Libri duo cum iconibus ad viuam ipsorum effigiem, quoad eius fieri potuit, expressis. Ad amplissimum Cardinalem Castillionæum, Paris, Apud Carolum Stephanum, Typographium Regium, 1653.

Spongiæ.

1. Spongiæ recentes à siccis longè diuersæ, scopulis aquæ marinæ ad duos vel tres cubitos, nonnunquam quatuor tantùm digitos immersis, ut fungi arboribus adhærent, sordido quodam succo, aut mucosa potius sanie refertæ, usqueadeò fœtida, ut vel eminus nauseam excitet. Continetur autem iis cauernis, quas inanes in siccis ac lotis spongiis cernimus. Putris pulmonis modo nigræ conspiciuntur, verùm quæ in sublimi aquæ nascuntur, multò magis opaca nigredine suffusæ sunt. Viuere quidem spongias adhærendo Aristoteles censet: absolutè verò minimè: sensúmque aliquem habere vel eo argumento (inquit) creduntur, quòd difficillimè abstrahantur, nisi clanculum agatur: atque ad auulsoris accessum ita contrahantur, ut eas euellere difficile sit. Quod idem etiam faciunt, quoties flatus tempestatésque urgent. Puto autem illis succum sordidum, quem suprà diximus, carnis loco à natura attributum fuisse: atque meatibus latioribus, tanquam intestinis aut interaneis uti. Cæterum pars ea, qua Spongiæ cautibus adhærent, est tanquam folii petiolus, à quo veluti collum quoddam gracile incipit: quod deinde in latitudinem diffusum, capitis globum facit. Recentibus nihil est fistulosum, hæsitántque tanquam radicibus. Superne omnes propemodum meatus concreti latent: inferne verò quaterni aut quini patent, per quos eas sugere existimamus. De spongiis recentibus hæc Oppianus, interprete Lippio, {436}
Infixas scopulis spongas prospectat acutis:Inter se iunctæ nascuntur caute virenti.
2. Paulò pòst,
Irrumpens spongas vibrata falce reciditUt messor, rumpítque moras, & fune sodalesAdmonet, ut fundo subitò retrahatur ab imo.
3. Alibi,
Aspongis cæsis, tetrum quæ spirat odorem,Distillat sanies, hominis quæ naribus hæret,Et sæpe extinguit, ac tabo conficit atro.
4. Spongias autem in recentes ac veteres tantùm distingunt, hoc est, in sordidas & mundas: éstque in eis mundandis difficultas maxima. Dioscorides in raras, spissas & Achilleas discernit: quarum omnium vires exponit. Nos etiam marem & fœminam à magnitudine & cauernularum raritate diuidere solemus.