Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, , , , Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne
Ethenay vel echyni (Épernay, BM, Inc. 3017)
1. VB, SN, 17, 49, 1
[α] Isid. orig. 12, 6, 34*
Isidorus. [α] Ethenaysa, parvus et semipedalis pisciculus, nomen sumpsit ex eo quod navem adhaerendo retineatb. Ruant licet venti, saeviant procellae, navis tamquamc radicatad in marie stare videtur nec moveri, non retinendoa’, sed tantummodo adhaerendo. Hunc Latini moramf appellaverunt eo quod cogat stare navigia ipsa.
[α] Isid. orig. 12, 6, 34*
Isidorus. [α] Ethenaysa, parvus et semipedalis pisciculus, nomen sumpsit ex eo quod navem adhaerendo retineatb. Ruant licet venti, saeviant procellae, navis tamquamc radicatad in marie stare videtur nec moveri, non retinendoa’, sed tantummodo adhaerendo. Hunc Latini moramf appellaverunt eo quod cogat stare navigia ipsa.
2. VB, SN, 17, 49, 3
[β] Plin. nat. 32, 3-5*
Pliniusg libro tricesimo secundob’. [β] Heu vanitas humana, cum illa rostrah navium aere ferroque ad ictus armata semipedalis pisciculusi inhibere possit ac tenere devincta. Ferturj tenuisse pretoriam navem Anthonii properantis circumire suosk et exhortari donec transiret in aliam. Itaquel Caesariana classis impetu majore protinus eum pertransiit. Tenuit etiam navem Gaym principis. Quidamque
[β] Plin. nat. 32, 3-5*
Pliniusg libro tricesimo secundob’. [β] Heu vanitas humana, cum illa rostrah navium aere ferroque ad ictus armata semipedalis pisciculusi inhibere possit ac tenere devincta. Ferturj tenuisse pretoriam navem Anthonii properantis circumire suosk et exhortari donec transiret in aliam. Itaquel Caesariana classis impetu majore protinus eum pertransiit. Tenuit etiam navem Gaym principis. Quidamque
3. VB, SN, 17, 49, 4
[γ] Plin. nat. 9, 79*
Idem inq libro nono. [γ] Hunc arbitratur Aristoteles pedes habere ita posita pinnarum similitudinec’.
[γ] Plin. nat. 9, 79*
Idem inq libro nono. [γ] Hunc arbitratur Aristoteles pedes habere ita posita pinnarum similitudinec’.
4. VB, SN, 17, 49, 5
[δ] Arist. HA, 505 b 20-24 MS*
Aristoteles. [δ] Piscis parvus in mari prohibet navem recedere potentia naturali ; pluresque homines ipso utuntur in multos ad odium et amorem. Alaer illius assimilantur pedibus ; nam reutias pedes non habet.
[δ] Arist. HA, 505 b 20-24 MS*
Aristoteles. [δ] Piscis parvus in mari prohibet navem recedere potentia naturali ; pluresque homines ipso utuntur in multos ad odium et amorem. Alaer illius assimilantur pedibus ; nam reutias pedes non habet.
5. VB, SN, 17, 50, 1
[ε] Ambr. hex. 5, 9, 24*
[ζ] Ambr. hex. 5, 10, 31*
Ambrosius. [ε] Echinus est animal in mari exiguum, vile et despicabile. Hic tamen cum ventorum procellam praesenserit, calculum validum arripit eumque velut saburramt vehit et tamquam anchoram trahit, ne excutiatur a fluctibus. Sicque qui non potest se suis viribus liberare, alieno regitur pondere. Quo indiciou etiam nautae velut signum futurae perturbationis capessuntv et sibi praecavent, ne hosw imperitos turbo inveniatd’. [ζ] Maximas quoque navesx plenis currentes velis in mediis fluctibus quasi radicatas sistit. Nec sine munerey Creatoris tantum ei potest suppetere virtutis.
[ε] Ambr. hex. 5, 9, 24*
[ζ] Ambr. hex. 5, 10, 31*
Ambrosius. [ε] Echinus est animal in mari exiguum, vile et despicabile. Hic tamen cum ventorum procellam praesenserit, calculum validum arripit eumque velut saburramt vehit et tamquam anchoram trahit, ne excutiatur a fluctibus. Sicque qui non potest se suis viribus liberare, alieno regitur pondere. Quo indiciou etiam nautae velut signum futurae perturbationis capessuntv et sibi praecavent, ne hosw imperitos turbo inveniatd’. [ζ] Maximas quoque navesx plenis currentes velis in mediis fluctibus quasi radicatas sistit. Nec sine munerey Creatoris tantum ei potest suppetere virtutis.
6. VB, SN, 17, 50, 4
[η] TC, nat. 7, 31
Ex Libro de naturis rerume’. [η] Echinus est pisciculus spinas habens pro pedibus sicut cancer, alas autem sub ventre quae pedibus assimilantur, in ore vero dentium loco graves aculeos. Hoc autem supra modum mirabile est, quod, cum sit semipedalis, non ulla violentia sed adhaesione tantum navem ducentorum pedum cum suis intus ponderibus retinet, ita quod nec ad punctum moveri valet. Nec est alia ratio in tam stupendo prodigio nisi quod Deus in creaturis praedicetur mirabilis. Piscis iste comedi non potest, quia hominem a statu dispositionis suae dissolvendo mortem infert.
[η] TC, nat. 7, 31
Ex Libro de naturis rerume’. [η] Echinus est pisciculus spinas habens pro pedibus sicut cancer, alas autem sub ventre quae pedibus assimilantur, in ore vero dentium loco graves aculeos. Hoc autem supra modum mirabile est, quod, cum sit semipedalis, non ulla violentia sed adhaesione tantum navem ducentorum pedum cum suis intus ponderibus retinet, ita quod nec ad punctum moveri valet. Nec est alia ratio in tam stupendo prodigio nisi quod Deus in creaturis praedicetur mirabilis. Piscis iste comedi non potest, quia hominem a statu dispositionis suae dissolvendo mortem infert.