CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Jean de Cuba - Hortus sanitatis, Tractatus de piscibus IV.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 09/05/2025. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, Catherine Jacquemard, Brigitte Gauvin, Marie-Agnès Lucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013.consultable en ligne

Operationes

3. VB SN, 17, 60, 1
[] compil.
[α] TC nat.7, 43
A. Idem2apparatidem non hab. VB.3philologieDans ce passage, Vincent de Beauvais, repris par l’Hortus sanitatis, suit au mot près le texte de Thomas de Cantimpré. La source en est Aristote (Arist. HA 531 a 31 - b 6 MS) : Est genus animalis quod dicitur graece akaleki […] et applicatur lapidibus sicut animal cuius testa est aspera, similis teste uasis. Et non habet testam, sed creatio sui corporis est similis creationi carnis. Et hoc genus sentit et rapit quicquid appropinquat manibus, et applicatur lapidibus cum suis pedibus sicut animal multorum pedum. Et fortasse tumescit corpus eius, quando applicatur alicui rei. Le même texte a servi pour l’urtica (ch. 102). L’indication sur la situation centrale de l’orifice buccal, absente de la traduction de Michel Scot, se trouve chez Thomas de Cantimpré : et orificium eius in medio corporis est (TC 7, 43).. [α] Kilok4apparatciloc VBd. est piscis marinus in testa multum aspera latens, cujus orificium est in medio corporis.
4. VB SN, 17, 60, 1
[β] TC nat.7, 43
B. [β] Sentit autem quicquid ei appropinquat, et applicatur5apparatapplicat Prüss1. lapidibus cum suis pedibus posterioribus.
5. VB SN, 17, 60, 1
[γ] TC nat.7, 43
C. [γ] Anterioribus autem, quibus pro manibus utitur, quicquid per eum transit ex6apparatex — transit non hab. 1491 Prüss1 1536. piscibus depraedatur ; si quid vero transit quod nequaquam vincere se posse credit, tumescit seque contrahit et adhaeret fortius lapidi cui applicatur.

Notes d’apparat :

2. idem non hab. VB. | 

4. ciloc VBd. | 

5. applicat Prüss1. | 

6. ex — transit non hab. 1491 Prüss1 1536.

Notes philologiques :

3. Dans ce passage, Vincent de Beauvais, repris par l’Hortus sanitatis, suit au mot près le texte de Thomas de Cantimpré. La source en est Aristote (Arist. HA 531 a 31 - b 6 MS) : Est genus animalis quod dicitur graece akaleki […] et applicatur lapidibus sicut animal cuius testa est aspera, similis teste uasis. Et non habet testam, sed creatio sui corporis est similis creationi carnis. Et hoc genus sentit et rapit quicquid appropinquat manibus, et applicatur lapidibus cum suis pedibus sicut animal multorum pedum. Et fortasse tumescit corpus eius, quando applicatur alicui rei. Le même texte a servi pour l’urtica (ch. 102). L’indication sur la situation centrale de l’orifice buccal, absente de la traduction de Michel Scot, se trouve chez Thomas de Cantimpré : et orificium eius in medio corporis est (TC 7, 43).