Operationes
[α] Plin. nat.32, 663sourcesPurpurae quoque contra uenena prosunt.
[β] Plin. nat.32, 684sourcesCapitis ulceribus muricum uel purpurarum testae cinis cum melle utiliter inlinitur.
A. Plinius, libro XXXIII2philologieL’auteur de l’Hortus sanitatis n’a pas corrigé l’erreur commise par Vincent de Beauvais à propos du livre de Pline.. [α] Purpurae contra venena prosunt. [β] Horum5apparatharum VB. testae cinis utiliter cum melle illinitur ulceribus capitis.
[γ] Plin. nat.32, 656sourcesTestae ostreorum cinis uuam sedat et tonsillas admixto melle, eodem modo parotidas, panos mammarumque duritias.
B. [γ] Idem quoque cinis cum melle efficaciter sanat mulierum mammas.
[δ] Plin. nat.32, 1067sourcesAt echinorum testae contusae et ex aqua inlitae incipientibus panis resistunt, muricum vel purpurarum cinis utroque modo.
[ε] Plin. nat.32, 8410sourcesMuricum generis sunt quae uocant Graeci coluthia, alii coryphia, turbinata aeque, sed minora, multo efficaciora, etiam oris halitum custodientia.
C. [δ] Pannis8apparatpanis 1536. etiam resistit utroque modo idem cinis9philologieNous avons corrigé la présentation de la citation de Plin. nat. 32, 106, dont le début, dans les éditions anciennes, se trouve placé à la fin de l’operatio B (Panis etiam resistit utroque modo), tandis que l’operatio C commence avec les mots Idem cinis., sive opus sit incipientes discutere, sive coctos emittere. [ε] Purpurarum sive muricum minora genera sunt efficaciora et oris halitum custodientia.
[ζ] Diosc. 503 GV12sourcesPurpura maritima, quam alii blactam bizantiam appellant eo quod in Bizantio primum est inventa, que ideo blacta appellatur eo quod quasi blactula sanguinis apparet. Hujus virtus sicca est. Unde putrida vulnera gingivarum in pulvere redacta et cicatrizat […].
D. Dioscorides11philologieL’auteur de l’Hortus sanitatis a jugé bon de fractionner la citation de Dioscoride trouvée chez Vincent de Beauvais en plusieurs operationes.. [ζ] Purpura maritima13apparatmaritina 1491 Prüss1 1536. et blata appellatur, quia quasi blitula sanguinis apparet. Hujus virtus sicca est. Unde vulnera putrida gingivarum in pulverem redacta et imposita purgat et cycatrizat14apparatcicatrizat 1536 VBd cicatrisat VB2..
[η] Diosc. 503 GV15sources[…] et si in eis mala caro supervenit pulverisata adhibita depascit et extirpat. Hoc et ejus ungule combuste faciunt.
E. [η] Et si in eis mala caro supercreverit, pulverizata16apparatpulverisata VB2. adhibita depascit eam et extirpat. Hoc et ejus ungulae combustae faciunt.
[θ] Diosc. 503 GV17sourcesUngule eedem et cooperculum conchilii album fumigata fuerit odorem habent castorei quae fumigatione sua stericis offocationibus laborantes liberant.
F. [θ] Eaedem ungulae et coopertorium conchilii18apparatconchylii VBd ut semper. album fumigata castorei odorem habent ac fumigatione sua stericis19philologieStericis : lire ici hystericis, « qui concerne la matrice ». suffocationibus20apparatoffocationibus 1491 Prüss1 effocationibus VB. laborantes liberant.
[ι] Diosc. 503 GV21sourcesEpilenticos curant. Bibita ventrem movent. Ipsum conchilium combustum omnia superius facere novit.
G. [ι] Epilenticos22apparatepylenticos VB2 epilepticos VBd. curant. Bibita ventrem movent. Conchilium ipsum combustum omnia supra dicta facere23apparatfacere post novit hab. Prüss1 1536. novit.
Notes d’apparat :
5. harum VB. |
8. panis 1536. |
13. maritina 1491 Prüss1 1536. |
14. cicatrizat 1536 VBd cicatrisat VB2. |
16. pulverisata VB2. |
18. conchylii VBd ut semper. |
20. offocationibus 1491 Prüss1 effocationibus VB. |
22. epylenticos VB2 epilepticos VBd. |
23. facere post novit hab. Prüss1 1536.
Notes philologiques :
2. L’auteur de l’Hortus sanitatis n’a pas corrigé l’erreur commise par Vincent de Beauvais à propos du livre de Pline. |
9. Nous avons corrigé la présentation de la citation de Plin. nat. 32, 106, dont le début, dans les éditions anciennes, se trouve placé à la fin de l’operatio B (Panis etiam resistit utroque modo), tandis que l’operatio C commence avec les mots Idem cinis. |
11. L’auteur de l’Hortus sanitatis a jugé bon de fractionner la citation de Dioscoride trouvée chez Vincent de Beauvais en plusieurs operationes. |
19. Stericis : lire ici hystericis, « qui concerne la matrice ».
Notes de source :
3. Purpurae quoque contra uenena prosunt. |
4. Capitis ulceribus muricum uel purpurarum testae cinis cum melle utiliter inlinitur. |
6. Testae ostreorum cinis uuam sedat et tonsillas admixto melle, eodem modo parotidas, panos mammarumque duritias. |
7. At echinorum testae contusae et ex aqua inlitae incipientibus panis resistunt, muricum vel purpurarum cinis utroque modo. |
10. Muricum generis sunt quae uocant Graeci coluthia, alii coryphia, turbinata aeque, sed minora, multo efficaciora, etiam oris halitum custodientia. |
12. Purpura maritima, quam alii blactam bizantiam appellant eo quod in Bizantio primum est inventa, que ideo blacta appellatur eo quod quasi blactula sanguinis apparet. Hujus virtus sicca est. Unde putrida vulnera gingivarum in pulvere redacta et cicatrizat […]. |
15. […] et si in eis mala caro supervenit pulverisata adhibita depascit et extirpat. Hoc et ejus ungule combuste faciunt. |
17. Ungule eedem et cooperculum conchilii album fumigata fuerit odorem habent castorei quae fumigatione sua stericis offocationibus laborantes liberant. |
21. Epilenticos curant. Bibita ventrem movent. Ipsum conchilium combustum omnia superius facere novit.