Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, , , , Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne
Testudo (Épernay, BM, Inc. 3017)
1. [α] AM, DA, 24, 123 (56)
Albertus in libro ut supraa’. [α] Testudines habitanta Indicum mareb ita latas testas habentes quod hominibus sufficiunt ad hospitia paucaec earum in tecto positae. Aliquando etiam in testis illis navigatur inter insulas quasi in cimbisd. Hae testudines sic capiuntur, ut dicit Plinius. In fervore enim solis gaudentes toto dorso eminentee natant in maris superficie, donec ita desiccanturf quod mergi non possunt, et tunc invitae natant donec manibus accipiuntur videntium. Dicunt etiam aliqui quod nocte ad pastum testudines illae egrediunturg et saturatae obdormiunt in superficie aquae natantes, et tunc, plurimis ob capturam congregatis, tres adnatanth ad testudinem quorum duo apprehensami convertunt conchamj ita quod in tergo jacetk ostreumb’ ; tertius autem laqueum injicit capiti vel membro quod est inl loco colli. Et residui qui in litore stant trahunt ipsum ad terram. Testudo autem haec magna, sicut et parva, dentes non habet, sed rostri margines habet acutas ita pixidem. Et dicitur tanta esse oris ejus duritia ut etiam lapides comminuat. Dicit etiam Plinius quod haec animalia coeunt pecudum more et quod feminae coitum de facilin non sustinent donec masculus adversaeo feminae festucamp in ore posuerit. In terramq egressae ovant ova ovis anserumr similia, et facit centum vel amplius, et illa fodit in terram extra aquam, et aliquando pectore jacet noctibus super ea. Et ideo quidam dicunt ea visu fovere, quod tamens est falsum. Fetus autemt in terrau educant et inducunt in aquam.
Albertus in libro ut supraa’. [α] Testudines habitanta Indicum mareb ita latas testas habentes quod hominibus sufficiunt ad hospitia paucaec earum in tecto positae. Aliquando etiam in testis illis navigatur inter insulas quasi in cimbisd. Hae testudines sic capiuntur, ut dicit Plinius. In fervore enim solis gaudentes toto dorso eminentee natant in maris superficie, donec ita desiccanturf quod mergi non possunt, et tunc invitae natant donec manibus accipiuntur videntium. Dicunt etiam aliqui quod nocte ad pastum testudines illae egrediunturg et saturatae obdormiunt in superficie aquae natantes, et tunc, plurimis ob capturam congregatis, tres adnatanth ad testudinem quorum duo apprehensami convertunt conchamj ita quod in tergo jacetk ostreumb’ ; tertius autem laqueum injicit capiti vel membro quod est inl loco colli. Et residui qui in litore stant trahunt ipsum ad terram. Testudo autem haec magna, sicut et parva, dentes non habet, sed rostri margines habet acutas ita pixidem. Et dicitur tanta esse oris ejus duritia ut etiam lapides comminuat. Dicit etiam Plinius quod haec animalia coeunt pecudum more et quod feminae coitum de facilin non sustinent donec masculus adversaeo feminae festucamp in ore posuerit. In terramq egressae ovant ova ovis anserumr similia, et facit centum vel amplius, et illa fodit in terram extra aquam, et aliquando pectore jacet noctibus super ea. Et ideo quidam dicunt ea visu fovere, quod tamens est falsum. Fetus autemt in terrau educant et inducunt in aquam.
2. VB, SN, 17, 131, 1
[β] TC, nat. 6, 49
[γ] compil.
[δ] TC, nat. 6, 49
[β] Testudines marinae pecudum more coeunt,[γ] utv dicit Aristoteles,[δ] et in terram egressae ova usque ad centum ovis anserum similia pariunt ; quae et quidam ab illis tantum oculis spectando foveri dicunt.
[β] TC, nat. 6, 49
[γ] compil.
[δ] TC, nat. 6, 49
[β] Testudines marinae pecudum more coeunt,[γ] utv dicit Aristoteles,[δ] et in terram egressae ova usque ad centum ovis anserum similia pariunt ; quae et quidam ab illis tantum oculis spectando foveri dicunt.
3. VB, SN, 17, 131, 2
[ε] Isid. orig. 12, 6, 56*
[ζ] compil.
Isidorus. [ε] Testudo autem dicta est eow quod tegmine testae in modum camerae adoperta est. Horum quattuor sunt genera : quorum unum est de quo hic agitur, scilicetx testudo marina, aliud vero esty testudo lutaria. [ζ] De aliisz suis locis dictum estaa.
[ε] Isid. orig. 12, 6, 56*
[ζ] compil.
Isidorus. [ε] Testudo autem dicta est eow quod tegmine testae in modum camerae adoperta est. Horum quattuor sunt genera : quorum unum est de quo hic agitur, scilicetx testudo marina, aliud vero esty testudo lutaria. [ζ] De aliisz suis locis dictum estaa.