Tigruis et trittae (Épernay, BM, Inc. 3017)
Albertus in libro De naturis animalium2philologieOn peut suspecter ici Albert le Grand d’avoir tiré ses informations du De natura rerum de Thomas de Cantimpré (TC 6, 50 et TC 6, 51).. [α] Tigruis3apparattygnus AM. est4apparatest post animal hab. AM. animal marinum. Haec bestia5apparathaec bestia om. 1536. caudam habet duorum cubitorum6apparatduorum cubitorum post latitudinis hab. AM. latitudinis. Fetum facit in mari et numquam in terra. In terram7apparatterra 1491 Prüss1 1536. autem8apparattamen AM. exit9apparaterit 1491 Prüss1. ad pastum10apparatpastum — exit ad om. 1491 Prüss1 1536. ; dextra ripam intrat et exit ad sinistram, et hoc contingit quia oculo dextro melius videt quam sinistro11philologieVoir Plin. nat. 9, 50 : Thynni dextera ripa intrant, exeunt laeua. Id accidere existimatur, quia dextro oculo plus cernant, utroque natura hebeti ; Isid. orig. 6, 12, 14 : Thinni Graecum nomen habent. Hi ingrediuntur ueris tempore, intrant dextro latere, laeuo exeunt. Hoc inde creduntur quod dextris oculis acutius uideant quam sinistris. La notice d’Isidore de Séville est empruntée à Solin (voir infra).. Flante aquilone libentius exeunt quam alio tempore. Plinius12philologieD’après Plin. nat. 9, 51 : Idem saepe nauigia uelis euntia comitantes mira quadam dulcedine per aliquot horarum spatia et passuum milia a gubernaculis spectantur, ne tridente quidem in eos saepius iacto territi. dicit quod navem insequuntur curiositate videndi vela et hoc13apparathic 1491 Prüss1 1536. stupore tantum detinentur14apparatdetinetur 1491 Prüss1 1536. quod, tridente in eos jacto15apparattacto 1491 Prüss1 1536., vix fugiant. In hieme latent : ultra modum impinguantur ita quod tertio anno vel quarto plerumque16apparatplurimumque 1491 Prüss1 plurimum 1536. moriuntur17apparatmoriantur AM.. In Ethiopia tigrui18apparattigri 1491 tigridis 1536 tigni AM. bestiae sunt colore fusco et duabus mammis a pectore dependentibus fetus lactantes, ut dicit Solinus. Dicit etiam quod tigruis19apparattigris 1536 tignus AM. in20apparatante in hab. quidem AM. Ponto nascitur eo quod aquas ceteris maribus habet dulciores. Et si flumina intrat, dextro latere intrat21apparatintrant 1491 intrando AM., sinistro22apparatpost sinistro hab. vero 1536. exit23philologieVoir Sol. coll. 12, 13 : Ingrediuntur veris tempore, intrant dextero litore, laeuo exeunt : hoc inde accidere credunt quod dexteris oculis acutius cernant quam sinistris ; notons qu’on trouve litore et non latere comme chez Isidore de Séville..
In24apparatin — supra non hab. AM. libro ut supra. [β] Trittae25apparattruthae AM. sunt pisces fluviales in his currentibus26apparattorrentibus AM. et27apparatet (ei Prüss1) non hab. AM. fluviis qui cum impetu ruunt de montibus. Squamas et carnes rubeas habent28apparathabet 1491. in aestate, ut salmo, in hieme sunt albescentes et minus sapidae. Maculas in dorso habent29apparatpost habent hab. croceas AM. et rufas et nigras.
Notes d’apparat :
3. tygnus AM. |
4. est post animal hab. AM. |
5. haec bestia om. 1536. |
6. duorum cubitorum post latitudinis hab. AM. |
7. terra 1491 Prüss1 1536. |
8. tamen AM. |
9. erit 1491 Prüss1. |
10. pastum — exit ad om. 1491 Prüss1 1536. |
13. hic 1491 Prüss1 1536. |
14. detinetur 1491 Prüss1 1536. |
15. tacto 1491 Prüss1 1536. |
16. plurimumque 1491 Prüss1 plurimum 1536. |
17. moriantur AM. |
18. tigri 1491 tigridis 1536 tigni AM. |
19. tigris 1536 tignus AM. |
20. ante in hab. quidem AM. |
21. intrant 1491 intrando AM. |
22. post sinistro hab. vero 1536. |
24. in — supra non hab. AM. |
25. truthae AM. |
26. torrentibus AM. |
27. et (ei Prüss1) non hab. AM. |
28. habet 1491. |
29. post habent hab. croceas AM.
Notes philologiques :
2. On peut suspecter ici Albert le Grand d’avoir tiré ses informations du De natura rerum de Thomas de Cantimpré (TC 6, 50 et TC 6, 51). |
11. Voir Plin. nat. 9, 50 : Thynni dextera ripa intrant, exeunt laeua. Id accidere existimatur, quia dextro oculo plus cernant, utroque natura hebeti ; Isid. orig. 6, 12, 14 : Thinni Graecum nomen habent. Hi ingrediuntur ueris tempore, intrant dextro latere, laeuo exeunt. Hoc inde creduntur quod dextris oculis acutius uideant quam sinistris. La notice d’Isidore de Séville est empruntée à Solin (voir infra). |
12. D’après Plin. nat. 9, 51 : Idem saepe nauigia uelis euntia comitantes mira quadam dulcedine per aliquot horarum spatia et passuum milia a gubernaculis spectantur, ne tridente quidem in eos saepius iacto territi. |
23. Voir Sol. coll. 12, 13 : Ingrediuntur veris tempore, intrant dextero litore, laeuo exeunt : hoc inde accidere credunt quod dexteris oculis acutius cernant quam sinistris ; notons qu’on trouve litore et non latere comme chez Isidore de Séville.