Copier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Copier dans le presse-papierSource de référence, Les Halieutiques, Eugène De Saint Denis (éd.), Paris, Les Belles Lettres (CUF), 1975, p. 30-38.
Halieuticon liber
[…]accepit mundus legem : dedit arma per omnesadmonuitque sui : vitulus sic namque minatur,qui nondum gerit in tenera iam cornua fronte ;
5
sic dammae fugiunt, pugnant virtute leoneset morsu canis et caudae sic scorpius ictu,concussisque levis pinnis sic evolat ales.Omnibus ignotae mortis timor, omnibus hostempraesidiumque datum sentire et noscere teli10
vimque modumque sui. Sic et scarus arte sub undissi n. […] decidit adsumptaque dolos tandem pavet esca,non audet radiis obnixa occurrere fronte :aversus crebro vimen sub verbere caudae15
laxans subsequitur tutumque evadit in aequor.Quin etiam, si forte aliquis, dum praenatat, artomitis luctantem scarus hunc in vimine vidit,aversi caudam morsu tenet atque ita […]†uberrer vato quem texit q: resultet.†20
sepia tarda fugae, tenui cum forte sub undadeprensa est — iam iamque manus timet illa rapacisinficiens aequor nigrum vomit illa cruoremavertitque vias oculos frustrata sequentis.Clausus rete lupus, quamvis inmitis et acer,25
dimotis cauda submissus sidit harenis[…]. in aurasemicat atque dolos saltu deludit inultus.Et muraena ferox teretis sibi conscia tergiad laxata magis conixa foramina retis30
tandem per multos evadit lubrica flexusexemploque nocet : cunctis intervenit una.At contra scopulis crinali corpore segnispolypus haeret et hac eludit retia fraudeet sub lege loci sumit mutatque colorem35
semper ei similis, quem contegit, atque ubi praedampendentem saetis avidus rapit, hic quoque fallit,elato calamo cum demum emersus in aurasbracchia dissolvit populatumque expuit hamum.At mugil cauda pendentem everberat escam40
excussamque legit ; lupus acri concitus iradiscursu fertur vario fluctusque ferentesprosequitur quassatque caput, dum vulnere saevuslaxato cadat hamus et ora patentia linquat.Nec proprias vires nescit muraena nocendi45
auxilioque sui, morsu nec comminus acrideficit aut animos ponit captiva minacis.Anthias his tergo, quae non videt, utitur armis,vim spinae novitque suae versoque supinuscorpore lina secat fixumque intercipit hamum.50
Cetera quae densas habitant animalia silvasaut vani quatiunt semper lymphata timoresaut trahit in praeceps non sana ferocia mentis :ipsa sequi natura monet vel comminus ire.Impiger ecce leo venantum sternere pergit55
agmina et adversis infert sua pectora telis, quoque venit fidens magis et sublatior ardetconcussitque toros et viribus addidit iram,procidit atque suo properat sibi robore letum.Foedus Lucanis provolvitur ursus ab antris ;60
quid nisi pondus iners stolidaeque ferocia mentis ?Actus aper saetis iram denuntiat hirtis :se ruit oppositi nitens in vulnera ferri,pressus et emisso moritur per viscera telo.Altera pars fidens pedibus dat terga sequenti,65
ut pavidi lepores, ut fulvo tergore dammaeet capto fugiens cervus sine fine timore.Hic generosus honos et gloria maior equorum,nam capiunt animis palmam gaudentque triumpho :seu septem spatiis circo meruere coronam,70
nonne vides victor quanto sublimius altumadtollat caput et vulgi se venditet aurae ;celsave cum caeso decorantur terga leone,quam tumidus quantoque venit spectabilis actu conspissatque solum generoso concita pulsu75
ungula sub spoliis grauiter redeuntis opimis ?Quid laus prima canum quibus est audacia praecepsvenandique sagax virtus viresque sequendi,quae nunc elatis rimantur naribus auraset nunc demisso quaerunt vestigia rostro80
et produnt clamore feram dominumque vocandoincrepitant ? quam, si conlatis effugit armis,insequitur tumulosque canis camposque per omnes.Noster in arte labor positus, spes omnis in illa.Nec tamen in medias pelagi te pergere sedes85
admoneam vastique maris temptare profundum :inter utrumque loci melius moderabere funem[…]aspera num saxis loca sint — nam talia lentosdeposcunt calamos, at purum retia litus —90
num mons horrentes demittat celsior umbras in mare — nam varie quidam fugiuntque petuntque —num vada subnatis imo viridentur ab herbis,obiectetque moras et molli serviat algae.Discripsit sedes varie natura profundi95
nec cunctos una voluit consistere pisces.Nam gaudent pelago quales scombrique bovesque,hippuri celeres et nigro tergore milviet pretiosus elops nostris incognitus undisac durus xiphias ictu non mitior ensis100
et pavidi magno fugientes agmine thunni,parva echenais — at est, mirum, mora puppibus ingens —tuque, comes ratium tractique per aequora sulci,qui semper spumas sequeris, pompile, nitentes,cercyrosque ferox scopulorum fine moratus,105
cantharus ingratus suco ; tum concolor illiorphos caeruleaque rubens erythinus in unda,insignis sargusque notis, insignis iulis et super aurata sparulus cervice refulgenset rutilus phager et fulvi synodontes et ex se110
concipiens channe gemino sibi functa parente,tum viridis squamis parvo saxatilis oreet rarus faber et pictae mormyres et aurichrysophrys imitata decus, tum corporis umbraeliventis rapidique lupi percaeque tragique,115
quin laude insignis caudae melanurus et ardensauratis muraena notis merulaeque virentesinmitisque suae conger per volnera gentiset capitis duro nociturus scorpius ictuac nunquam aestivo conspectus sidere glaucus.120
At contra herbosa pisces laetantur harena,ut scarus, epastas solus qui ruminat escas, fecundumque genus maenae lamirosque smarisqueatque inmunda chromis, merito vilissima salpaatque avium dulces nidos imitata sub undis125
et squamas tenui subfusus sanguine mullus,fulgentes soleae candore et concolor illispasser et Hadriaco mirandus litore rhombus,tum epodes lati, tum molles tergore ranaeextremi †pareuc† […]130
[…][…]lubricus et spina nocuus non gobius ulliet nigrum niveo portans in corpore viruslolligo durique sues sinuosaque caris135
et tam deformi non dignus nomine asellustuque, peregrinis acipenser nobilis undis[…]