Copier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Copier dans le presse-papierSource de référence, Elegiae de peste de eaque medicinae parte quae in ratione victus consistit, recens editae, authore Ioanne Ursino, et doctore medico et poeta laureato., Viennae, Apud Matthiam Bonhomme, 1541.
Elegia XI - Piscina
Iam satis et caulas, sat chortes, sat quoque syluas,Ad pisces neruos flecte Thalia lyrae.
Caula et sylua placent, arridet turba cohortis,Sed semper tales non licet esse dapes,
5
Forte quod undisono putrescent aequore pisces :Si numquam pisces mensa coacta ferat.Siue quod ad Venerem proritant corpora carnes,Sed contra, pisces hanc cohibere queant.
Ergo ferte pedem spumosi numina ponthi,
10
Qui noceant, qui non, ut mea musa canat.In natos ualeant fulti pietate siluri,Attilus Eridani quiue fouetur aquis.
Aut quae se somno sternunt in littore phocae,Aequoreas agitans aut elephantus aquas.
15
Allobrogum ualeant delphini insignia terrae,Hosteque deuicto clara trophaea ferant.Mole sua similis balena Britannica montiOrcaque Bizantii quam uehit unda freti.
Sic draco, quem facile est tantum constringere dextra ;
20
Sic leo, sic tactu permetuende, uale !Quippe uenenato dum uiuunt corpora tactuSi laedunt, quantum mortua obesse putas ?
Sed sale fama refert coetos condire Britannos,Et fere iam toto id uenditur orbe malum.
25
Orca sit, an coetus, porcum putat esse marinumVulgus. Et hoc sueuit nobilitare dapes.Hos rude vulgus edat : scammosos aequoris altiQuaero uel in rapidis qui capiuntur aquis.
Et mihi pellamides et nantes ordine tinni
30
Sunt grati, his taetrum sic licet esca lutum.Nec minus, imo magis, ponthi qui ruminat herbasScarus et a sardo nunc uocitata salo.
Dente ferox pagrus, solea et laus maxima ponthi,Iudice me, succi uim melioris habent.
35
Sed, reor, his praestant ex auro nomine dicti,Et congri, hinc rumbi et turba inimica lupis.Quamuis perplaceat, fert neruis plurima damnaMulus, luminibus saepeque sumptus obest.
Sic morem, contra cogor damnare lacertos
40
Cum fera tardigradi cornua Phoebus habet.Salpa nocet, uirgis ni sit prius ictus acerbis,Sugilla hunc ferula si cupis igne coqui.
Non torpedo placet : nec magis nantulus alis,Nec quae ceruleas sanguine turbat aquas.
45
Nec placet in Siculo latitans murena profundoVel quae terrifico nomen ab angue tenet.Inter aues turdus, pisces in gloria salmo,Seu sale conditus, siue sit ille recens.
Huic certe accedit uitrei laus summa Benaci
50
Carpio : sed contra carpa lutosa nocet.Nec lampetra placet, quamuis sit grata palato,Ni coquus huic addat cynnama et acre piper.
Gaudet arenosis rapidisque innititur undis,Hinc est quod perdix trocta putatur aquae.
55
Denique saxosis quotquot capiuntur in undisCum scammis, praestant et bene corpus alunt.Sed sapor accedat, uitreo distincta coloreSic cutis, a uario si sapis ipse caue.
Nam qui pauonis referunt in pelle colores,
60
Ad nigrum et rubrum plurima damna creant.Namque nocent oculis : hinc uiscere uomica furtimNascitur et putridus gignitur inde cruor.
Ergo uel anguillas et obeso cortice tincasAtque huius classis non ede, si quis erit.
65
Sed mage fac fugias perpingui corpore pisces,Piscis adeps secum dira uenena fouet.Scribimus experti : colerem dum littora Iani,Paene mihi pingues causa fuere necis.
Ergo quid excerpis ceruicis ab osse medullas ?
70
Quid uentres, oculos, perdite asote, uoras ?Plus satis illa nocent, quamuis sint grata palato,Sic misere interdum quae placet esca necat.
Et crebro occulitur dulci sub melle uenenum,Sed gula nos memores non sinit esse necis.
75
Denique dum liceat, si uesci piscibus optas,Elige ueliuoli quos maris unda tulit.Et calidis, usum contra, uescaris oportet,Ni uis, ut uidi, plurima damna pati.
Crebrius hins ingens cholicus dolor infima torquet,
80
Frigidus hinc sudor cum nece saepe uenit.Letifera hinc tolles gelidisque apsichia membris,Quando suam frixi praeteriere diem.
Et mihi rana placet, uitreis quae fertur ab undisCapta sed in putridis rana nocebit aquis.
85
Nam succi nimium pluuii et limosa maligniCreditur, et lautis non satis apta uiris.Eligat elixas quem lepra aut regius urgetMorbus, uel pectus cui mala tussis agit.
Mansa phtisim putrem et durum testudo lienem
90
Soluit et oua sacro sunt medicina malo.Cancer in autumno pinguescens, uere uel imoAdsit, pulmoni mensa secunda putri.
Plus habet is pulpae, crescunt cum cornua lunae :Causa est, tunc crescunt alba medulla, cruor.
95
Saepe uices huius pro lumine cornibus utensIpsa subit, cancris plus iuuat illa iecur.Ostrea non damno pontho deducta profundoCum crescunt Triuiae lumina magna deae.
Sunt quibus arrident cirres loligoque cruda,
100
Certe ego conuiuis non probo cruda meis.Imo Paeoniae Gallenus signifer artis,Cum cancris etiam cocta nocere putat.
Ignea uis salsis, sed edant quos publica BacchiNumina delectant, forteue pectus habent.
105
Consule me, tandem monachorum prandia piscesEffuge, cui Veneris gaudia crebra placent.Mollia phlegmatico disturbant corpora succoHinc scabies, crassus gignitur inde cruor.
Nam, scio, non prosunt quibus est uis parua teporis
110
Quosue suo fouit docta Minerua sinu.