Source de référence : Jean Ursin, Elegiae de peste de eaque medicinae parte quae in ratione victus consistit, recens editae, authore Ioanne Ursino, et doctore medico et poeta laureato., Viennae, Apud Matthiam Bonhomme, 1541

Elegia XI - Piscina

1Iam satis et caulas, sat chortes, sat quoque syluas,2Ad pisces neruos flecte Thalia lyrae.
3Caula et sylua placent, arridet turba cohortis,4Sed semper tales non licet esse dapes,
5Forte quod undisono putrescent aequore pisces :6Si numquam pisces mensa coacta ferat.
7Siue quod ad Venerem proritant corpora carnes,8Sed contra, pisces hanc cohibere queant.
9Ergo ferte pedem spumosi numina ponthi,10Qui noceant, qui non, ut mea musa canat.
11In natos ualeant fulti pietate siluri,12Attilus Eridani quiue fouetur aquis.
13Aut quae se somno sternunt in littore phocae,14Aequoreas agitans aut elephantus aquas.
15Allobrogum ualeant delphini insignia terrae,16Hosteque deuicto clara trophaea ferant.
17Mole sua similis balena Britannica monti18Orcaque Bizantii quam uehit unda freti.
19Sic draco, quem facile est tantum constringere dextra ;20Sic leo, sic tactu permetuende, uale !
21Quippe uenenato dum uiuunt corpora tactu22Si laedunt, quantum mortua obesse putas ?
23Sed sale fama refert coetos condire Britannos,24Et fere iam toto id uenditur orbe malum.
25Orca sit, an coetus, porcum putat esse marinum26Vulgus. Et hoc sueuit nobilitare dapes.
27Hos rude vulgus edat : scammosos aequoris alti28Quaero uel in rapidis qui capiuntur aquis.
29Et mihi pellamides et nantes ordine tinni30Sunt grati, his taetrum sic licet esca lutum.
31Nec minus, imo magis, ponthi qui ruminat herbas32Scarus et a sardo nunc uocitata salo.
33Dente ferox pagrus, solea et laus maxima ponthi,34Iudice me, succi uim melioris habent.
35Sed, reor, his praestant ex auro nomine dicti,36Et congri, hinc rumbi et turba inimica lupis.
37Quamuis perplaceat, fert neruis plurima damna38Mulus, luminibus saepeque sumptus obest.
39Sic morem, contra cogor damnare lacertos40Cum fera tardigradi cornua Phoebus habet.
41Salpa nocet, uirgis ni sit prius ictus acerbis,42Sugilla hunc ferula si cupis igne coqui.
43Non torpedo placet : nec magis nantulus alis,44Nec quae ceruleas sanguine turbat aquas.
45Nec placet in Siculo latitans murena profundo46Vel quae terrifico nomen ab angue tenet.
47Inter aues turdus, pisces in gloria salmo,48Seu sale conditus, siue sit ille recens.
49Huic certe accedit uitrei laus summa Benaci50Carpio : sed contra carpa lutosa nocet.
51Nec lampetra placet, quamuis sit grata palato,52Ni coquus huic addat cynnama et acre piper.
53Gaudet arenosis rapidisque innititur undis,54Hinc est quod perdix trocta putatur aquae.
55Denique saxosis quotquot capiuntur in undis56Cum scammis, praestant et bene corpus alunt.
57Sed sapor accedat, uitreo distincta colore58Sic cutis, a uario si sapis ipse caue.
59Nam qui pauonis referunt in pelle colores,60Ad nigrum et rubrum plurima damna creant.
61Namque nocent oculis : hinc uiscere uomica furtim62Nascitur et putridus gignitur inde cruor.
63Ergo uel anguillas et obeso cortice tincas64Atque huius classis non ede, si quis erit.
65Sed mage fac fugias perpingui corpore pisces,66Piscis adeps secum dira uenena fouet.
67Scribimus experti : colerem dum littora Iani,68Paene mihi pingues causa fuere necis.
69Ergo quid excerpis ceruicis ab osse medullas ?70Quid uentres, oculos, perdite asote, uoras ?
71Plus satis illa nocent, quamuis sint grata palato,72Sic misere interdum quae placet esca necat.
73Et crebro occulitur dulci sub melle uenenum,74Sed gula nos memores non sinit esse necis.
75Denique dum liceat, si uesci piscibus optas,76Elige ueliuoli quos maris unda tulit.
77Et calidis, usum contra, uescaris oportet,78Ni uis, ut uidi, plurima damna pati.
79Crebrius hins ingens cholicus dolor infima torquet,80Frigidus hinc sudor cum nece saepe uenit.
81Letifera hinc tolles gelidisque apsichia membris,82Quando suam frixi praeteriere diem.
83Et mihi rana placet, uitreis quae fertur ab undis84Capta sed in putridis rana nocebit aquis.
85Nam succi nimium pluuii et limosa maligni86Creditur, et lautis non satis apta uiris.
87Eligat elixas quem lepra aut regius urget88Morbus, uel pectus cui mala tussis agit.
89Mansa phtisim putrem et durum testudo lienem90Soluit et oua sacro sunt medicina malo.
91Cancer in autumno pinguescens, uere uel imo92Adsit, pulmoni mensa secunda putri.
93Plus habet is pulpae, crescunt cum cornua lunae :94Causa est, tunc crescunt alba medulla, cruor.
95Saepe uices huius pro lumine cornibus utens96Ipsa subit, cancris plus iuuat illa iecur.
97Ostrea non damno pontho deducta profundo98Cum crescunt Triuiae lumina magna deae.
99Sunt quibus arrident cirres loligoque cruda,100Certe ego conuiuis non probo cruda meis.
101Imo Paeoniae Gallenus signifer artis,102Cum cancris etiam cocta nocere putat.
103Ignea uis salsis, sed edant quos publica Bacchi104Numina delectant, forteue pectus habent.
105Consule me, tandem monachorum prandia pisces106Effuge, cui Veneris gaudia crebra placent.
107Mollia phlegmatico disturbant corpora succo108Hinc scabies, crassus gignitur inde cruor.
109Nam, scio, non prosunt quibus est uis parua teporis110Quosue suo fouit docta Minerua sinu.