CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Petrus Artedius - Synonymia nominum piscium fere omnium (Ichthyologiæ pars IV).  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 07/06/2025. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Peter Artedi, Petri Artedi Angermannia-Sueci Synonymia nominum piscium fere omnium ; in qua recensio fit nominum piscium, omnium facile authorum, qui umquam de piscibus scripsere: uti Græcorum, Romanorum, Barbarorum, nec non omnium insequentium ichthyologorum, una cum nominibus inquilinis variarum nationum. Opus sine pari. Ichthyologiæ pars IV, Lugduni Batavorum, apud Conradum Wishoff, 1738.

Sparus, G. Pisc. 28.

1. Sparus unicolor flavescens, macula nigra annulari ad caudam.

Ρυὰς.
Aristot. l. 4. c. 8. & l. 5. c. 11.Ælian. l. 9. c. 46.
Σπάρος.
Athen. l. 7. c. 320.Oppian. l. 1. f. 108. 34.Eustath. f. 1720. 41.
Sparus.
Plin. l. 32. c. 11.1identificationVoir Plin. nat. 32, ???.Albert.2identificationVoir AM, DA, 24, 114.Cubæ. l. 3. c. 79. f. 88. b.3identificationVoir HS, 4, 80, 1.Bellon.Rondel. l. 5. c. 3. p. 118.Salvian. f. 176. b. & 177.Aldrov. l. 2. c. 18. p. 182.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 10. & t. 18. n. 11.Charlet. p. 141.Willugbh. p. 308.Raj. p. 129.
Sparus marinus.
Gesner. p. 880. & 1056. & f. 23. b. ed Germ.
Sparulus.
Ovid. vers. 111.4identificationVoir Ov. hal. 112. {58}
Fluta & Spargus.
Gaz.
Caspargus.
Ælian. l. 11. c. 32. secundum Salvianum.
Romanis Sparo.

2. Sparus lineis transversis varius, macula nigra insigni ad caudam.

Ὁ Σαργοός.
Aristot. l. 5. c. 9. 11. & l. 6. c. 17. & l. 7. c. 2.Ælian. l. 1. c. 23. p. 29. & l. 11. c. 19. & l. 13. c. 2.Oppian. l. 1. p. 19. l. 4. f. 147. 34. & 148. 47.Athen. l. 7. p. 321.
Sargus.
Ennii apolog.Ovid. hal. v. 105.5identificationVoir Ov. hal. 106.Plin. l. 9. c. 17. 51. 59.6identificationVoir Plin. nat. 9, 65 ; 9, 162 ; 9, 182.Jov. p. 74.Bellon.Rondel. l. 5. c. 5. p. 122.Salvian. f. 178. b. & 179. & 180.Gesner. p. 825. E. F. & 993. & f. 24 b. E. G.Aldrov. l. 2. c. 16. p. 176.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 9. t. 19.Charlet. p. 141.Willugbh. p. 309.Raj. p. 130.
Italis & Venetis Sargo.

3. Sparus lineis utrinque luteis longitudinalibus parallelis, iride argentea.

Κάνθαρος.
Aristot. l. 8. c. 13.Oppian. l. 1. p. 19.
Κάνθαρος θαλάττιος.
Ælian. l. 1. c. 26. p. 34.
Cantharus.
Ovid. hal. v. 103.7identificationVoir Ov. hal. 104.Plin.Bellon.Rondel. l. 5. c. 4. p. 120.Gesner. p. 178. 211. & f. 22. b. E. G.Aldrov. l. 2. c. 20. p. 186.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 11. t. 19. n. 5.Charlet. p. 141.Willugbh. p. 309.Raj. p. 130.
Scarabæus.
Gaz.

4. Sparus lineis longitudinalibus varius, macula nigra utrinque ad caudam.

Μελάνυρος.
Aristot. l. 8. c. 2.Ælian. l. 1. c. 41. p. 48. & l. 12. c. 17. {59} Oppian. l. 1. p. 5. & l. 3. f. 139. 37. 39.Athen. l. 7. p. 313. & l. 8.
Melanurus.
Ovid. hal. v. 113.8identificationVoir Ov. hal. 114.Columell. l. 8. c. 16.Plin. l. 32. c. 11. & 2.9identificationVoir Plin. nat. 32, 17 ; 32, 149.Jov. c. 24. p. 94.Bellon.Rondel. l. 5. c. 6 p. 126.Salvian. f. 181. 182.Gesn. p. 540. 638. & fol. b. E. G.Jonston. l. 1. tit. 2. c. 1. a. 10. t. 14. n. 15.Charlet. p. 134.Willugbh. p. 310.Raj. p. 131.
Melanuros.
Aldrov. l. 1. c. 13. p. 64.
Oculata.
Gaz. in Aristot. l. c.
Romanorum Occhiata.
Massiliensium Oblada.

5. Sparus totus rubens, iride argentea.

Ὁ Ἐρυθρικός & Ἐρύθρινος.
Aristot. l. 4. c. 11. & l. 6. c. 13. & l. 8. c. 13.
Ἐρύθρινος.
Athen. l. 7. c. 300.
Ἐρυθρῖνος.
Oppian. l. 1. f. 108. 21.
Erythinus.
Ovid. hal. v. 104.10identificationVoir Ov. hal. 105.Plin. l. 9. c. 16. 52. & l. 32. c. 9. 10.11identificationVoir Plin. nat. 9, 56 ; 9, 166 ; 32, 101 ; 32, 139.Bellon.
Erythrinus.
Rondel. l. 5. c. 16. p. 144.Gesner. p. 365.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 4.Willugbh. p. 311.Raj. p. 134.
Erythrinus. Rubellio.
Gesn. f. 25. a. E. G.
Erythrinus sive Rubellio.
Salvian. f. 239.
Erythrinus seu Rubellio.
Aldrov. l. 2. c. 9. p. 154.
Erythrynus. Rubellio.
Charlet. p. 140.
Rubellio.
Salvian. f. 238. b. ad Ic.Gaz. l. 32. c. 9.
Ξαθὸς.
Oppian. l. 1. f. 108. 23.
Fragolinus.
Jov. c. 13. p. 71.
Pagrus sive Phagrus.
Jov. p. 71.
Venetis Alboro & Arboro.
Ligurinis Pagro.
Romanis Frangolino & Fragolino.
Hispanis & Narbonensibus Pagel. sec. Rondeletium.

6. Sparus varius, dorso acuto, dentibus quatuor majoribus. {60}

Ἡ συναγρίς.
Aristot. l. 2. c. 13. 15. & l. 8. c. 2. 13. & l. 9. c. 2.
Σύνοδον.
Ælian. l. 1. c. 44. p. 52.
Συνόδον καὶ συναγρίς.
Athen. l. 7. p. 322.
? Synodon.
Ovid. hal. v. 107.12identificationVoir Ov. hal. 108.Charlet. p. 140.
Dentrix, Dentix , vel Pagrus.
Cub. l. 3. c. 26. f. 77. a.13identificationVoir HS, 4, 28, 1-2.
Dentex.
Gaz. Aristot. l. c.Jov. c. 12. p 70.Salvian. f. 110. b. 111.Gesn. (Germ.) f. 26. a.Aldrov. l. 2. c. 12. p. 161.Gill. c. 111.
Synagris.
Rondel. l. 5. c. 19. p. 150.? Charlet. p. 140.
Synagris vel Synodon, quæ Synagris adultior Rondeletio videtur.
Gesn. p. 933.
Dentalis seu Dentex (Synodon) Bellonii.
Gesn. p. 934. & 1119.
Synagris Bellonii.
Gesn. p. 934.
Dentex alter ab Aldrovando observatus.
Aldrov. l. 2. c. 12. p. 163.

α.

Huc etiam videtur pertinere.
Synodon sive Dentex.
Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 6. t. 18. n. 9.
Dentex sive Synodon Aldrov.
Willugbh. p. 312.Raj. p. 134.
Dentalis sive Dentex.
Bellon.
Italis Dentale.

7. Sparus lineis utrinque undecim aureis parallelis longitudinalibus.

Ἡ σαΣάλπη.
Aristot. l. 4. c. 8. & l. 5. c. 9. 10. & l. 6. c. 17. & l. 8. c. 2. 13. & l. 9. c. 37.Ælian. l. 9. c. 7. p. 516.Oppian. l. 1. p. 6.Athen. l. 7. p. 320.
Salpa.
Ovid. hal. v. 121.14identificationVoir Ov. hal. 122.Plin. l. 9. c. 57.15identificationVoir Plin. nat. 9, 162.Actor.Cubæ. l. 3. c. 78. f. 88. 6.16identificationVoir HS, 4, 79, 3.Jov. c. 14. p. 73.Bellon.Rondel. l. 5. c. 23. p. 154.Salvian. f. 119. a. ad Icon. & 120.Gesn. p. 832. & 979. & fol. 34. b. E. G.Aldrov. l. 2. c. 21. p. 189.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 12. t. 2. n. 10. & t. 19. n. 6. {61} Charlet. p. 141.Willugbh. p. 316.Raj. p. 134.
Genuensibus Sarpa.

8. Sparus lineis utrinque quatuor aureis ac argenteis longitudinalibus parallelis.

? Ἡ βώκη.
Aristot. l. 9. c. 2. ?
? Βωῶξ.
Oppian. l. 1. p. 5.Athen. l. 7. p. 286.
Box & Boca.
Plin.
Boca.
Jov. c. 21. p. 89.
Voca.
Gaz.
Box prima.
Bellon.
Boops.
Rondel. l. 5. c. 11. p 136.Gesner. p. 127. & 147.Charlet. p. 144.
Boopis prima species.
Gesn. fol. 33. b. E. G.
Boops Bellonii.
Aldrov. l. 2. c. 41. p. 231.
Bocæ species venetiis picta.
Aldr. l. 2. c. 41. p. 231.
Boops seu Box.
Jonston. l. 1. tit. c. 1. a. 23. t. 20. n. 8.
Boops Rondeletii primus.
Willugbh. p. 317.
Boops primus.
Raj. p. 135.
Venetis, Romanis, Massiliensibus Boga.

9. Sparus varius, macula nigricante in medio latere, dentibus quatuor majoribus. Art.

Ἡ Μαινὶς.
Aristot. l. 6. c. 15. 17. & l. 8. c. 30. & l. 9. c. 2.Oppiani. l. 1. c. 5.Athen. l. 7. p. 313.
? Menerela.
Ovid. hal. v. 120 ?17identificationVoir Ov. hal. 121.
Mæna.
Plin. l. 9. c. 26.18identificationVoir Plin. nat. 9, 81.Gill.Bellon.Rondel. l. 5. c. 13. p. 138.Gesner. p. 519. & 612. & fol. 33. a. E. G.Aldrov. l. 2. c. 39. p. 224.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 21. t. 20. n. 4.Charlet. p. 144.Willugbh. p. 318.
Mænas Rondeletii.
Raj. p. 135.
Alec.
Gaz. in Aristot. l. c.
Venetiis Menelo.
Romanis Menola.
Massiliensibus Mendole.
Narbonensibus (sec. Rondelet.) Juscle. {62}

10. Sparus macula nigra in utroque latere medio, pinnis pectoralibus caudaque rubris.

Ἡ Σμαρὶς.
Aristot. l. 8. c. 30.Oppian. l. 1. p. 5.
Smaris.
Ovid. hal. v. 120.19identificationVoir Ov. hal. 121.Bellon.Rondel. l. c. 14. p. 140.Gesn. fol. 33. b. E. G.Aldrov. l. 2. c. 40. p. 228.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 22. t. 20. n. 5.Willugbh. p. 319.Raj. p. 136.
Smaris & Maris, Leucomænides.
Charlet. p. 144.
(Mæna candida seu) Smaris.
Gesn. p. 522. & 616.
Cerrus.
Plin. l. 32. c. 11.20identificationVoir Plin. nat. 32, 145.Martial.
Venetiis Giroli & Gerruli.
Massiliensibus (sec. Rondel.) Gerres.

11. Sparus maxilla superiore longiore, lineis utrinque duodecim nigris transversis parallelis. Art.

Ὁ Μόρμυρος.
Aristot. l. 6. c. 17.Athen. l. 7. p. 313.Eustath. f. 1150. 33.
Μορμύλος.
Oppian. l. 1. p. 5. & l. 2. p. 58. t. 3. f. 134. 3.
Mormylus.
Salvian. f. 183. a. ad icon.
Mormyr.
Ovid. hal. v. 110.21identificationVoir Ov. hal. 111.Plin. l. 32. c. 11.22identificationVoir Plin. nat. 32, 152.
Mormur.
Gaz. in Aristot. l. c.
Mormyrus.
Bellon.Rondel. l. 5. c. 22. p. 153.Salvian. f. 184.Gesner. p. 547.Aldrov. l. 2. c. 19. p. 184.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 11. t. 19. n. 3.Charlet. p. 141.Willugbh. p. 329.Raj. p. 134.
Mormyrus vel Mormylus.
Gesn. fol. 22. a. E. G.
Romanis Mormillo.
Venetiis Mormiro.
Massiliensibus & Liguris Mormo.
Narbonensibus Morme. sec. Rondel.

12. Sparus ossiculo secundo pinnarum ventralium in longam setam quasi producto. Art.

Ὁ κρεέμψ, κρομὶς καὶ κρωμὶς.
Aristot. l. 4. c. 8. 9. & l. 5. {63} c. 9. & l. 8. c. 19.
Κρόμις.
Ælian. l. 9. c. 7. p. 516. & l. 10. c. 11. p. 582.Athen. l. 7. p. 328.
Chromis.
Ovid. hal. 121.23identificationVoir Ov. hal. 122.Plin. l. 9. c. 16.24identificationVoir Plin. nat. 9, 57.Gaz. in Aristot. l. c.Rondel. l. 5. c. 21. p. 152.Gesn. p. 223. & 264. & fol. 26. b. E. G.Aldrov. l. 2. c. 14. p. 168.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 7. t. 17. n. 14.Willugbh. p. 330.Raj. p. 141.
Chromis & Cremis.
Charlet. p. 140.
Tuscis & Ligurinis Castagnole.
Siculis Monachelle.

13. Sparus varius, macula nigra ad caudam in extremo æqualem.

Ὁ Ὀρφὸς.
Aristot. l. 5. c. 10. & l. 8. c. 13. 15.Ælian. l. 5. c. 18. p. 275. & l. 12. c. 1.Oppian. l. 1. p. 6.
Ὀρφὼς.
Athen. l. 7. p. 315.
Orphus.
Ovid. hal. v. 104.25identificationVoir Ov. hal. 105.Plin. l. 9. c. 16.26identificationVoir Plin. nat. 9, 57.Rondel. l. 5. c. 25. p. 158.
Aldr. l. 2. c. 11. p. 158.
Gesn. fol. 27. a. E. G.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 5. 18. n. 8.Charlet. p. 140.
Orpheus (alius) veterum.
Gesn. p. 638. & 752.
Orpheus veterum.
Willugbh. p. 314.
Orpheus veterum. Rond.
Raj. p. 133.
Cernua.
Gaz. in Aristot. l. c.

α.

Orphus græcorum.
Bellon.
Gesn. fol. 27. b. E. G.
Orphus græcis (hodie sic dictus).
Gesn. p. 937. & 751.
Orphus Bellonii.
Aldrov. l. 2. c. 11. p. 158.
Quæritur an α sit cum præcedenti ejusdem speciei, vel an diversæ ?

14. Sparus dorso acutissimo, linea arcuata aurea inter oculos.

Ὁ χρυσόφρυς.
Aristot. l. 1 c. 5. & l. 2. c. 17. & l. 4. c. 10. & l. 5. c. 10. & l. 6. c. 17. & l. 8. c. 2. 13. 15. 19.
Χρύσοφρυς.
Ælian. l. 13. c. 28. p. 796. & l. 11. c. 33. & l. 16. c. 12. p. 920.Athen. l. 7. p. 328. & l. 8. {64} Oppian. l. 1. p. 7. & l. 3. fol. 135. b.
Chrysophrys.
Ovid. v. 111.27identificationVoir Ov. hal. 112.Varro. rust. l. 3. c. 3.
Aurata.
Columell. l. 8. c. 16.Martial. ep. l. 13. 90.Plin. l. 9. c. 16. & l. 32. c. 5. 11.28identificationVoir Plin. nat. 9, 58 ; 32, 43 ; 32, 145.Cub. l. 3. c. 4. fol. 71. b.29identificationVoir HS, 4, 5, 2.P. Jov. c. 11. p. 68.Wotton. l. 8. c. 174. fol. 156.Bellon.Rondel. l. 5. c. 2. p. 115.Salvian. fol. 174. b. 175.Gesner. p. 110. 128. & (Germ.) fol. 23. c.Jonston. l. 1. tit. 3. c. 1. a. 8. t. 19. f. 2.Charlet. p. 140.Willugh. p. 307.Raj. p. 131.
Aurata vulgaris.
Aldrov. l. 2. c. 15. p. 171.
Italis Orata. Venetis Ora.
Hispanis Dorade. Salv.
Anglis a Gilt head or Gilt-poll.

15. Sparus rubescens, cute ad radicem pinnarum dorsi & ani in sinum producta. Art.

Ὁ Φάγρος.
Aristot. l. 8. c. 13.Ælian. l. 9. c. 7. p. 517. & l. 10. c. 19.Athen. l. 7. p. 327.
Pagrus.
Plin. l. 9. c. 16. & l. 32. c. 10.30identificationVoir Plin. nat. 9, 57 ; 32, 113.Isidor.31identificationVoir Isid. orig. 12, 6, 22.Actor.Cub. l. 3. c. 66. fol. 86. a.32identificationVoir HS, 4, 67, 1.Bellon.Rondel. l. 5. c. 15. p. 142.Gesner. p. 656.Aldrov. l. 2. c. 8. p. 151.Willugh. p. 312.Raj. p. 131.
Phagrus.
Jonston. l. 1. tit. 4. c. 1. a. 4. t. 17. f. 13.
Phagrus seu Pagrus.
Gesner. (Germ.) fol. 25. b.Charlet. p. 139.
Genuensibus Pagro.
Narbonensibus Pagre.
Anglis à Sea-Bream. {65}

Notes d'identification :

1. Voir Plin. nat. 32, ???. | 

2. Voir AM, DA, 24, 114. | 

3. Voir HS, 4, 80, 1. | 

4. Voir Ov. hal. 112. | 

5. Voir Ov. hal. 106. | 

6. Voir Plin. nat. 9, 65 ; 9, 162 ; 9, 182. | 

7. Voir Ov. hal. 104. | 

8. Voir Ov. hal. 114. | 

9. Voir Plin. nat. 32, 17 ; 32, 149. | 

10. Voir Ov. hal. 105. | 

11. Voir Plin. nat. 9, 56 ; 9, 166 ; 32, 101 ; 32, 139. | 

12. Voir Ov. hal. 108. | 

13. Voir HS, 4, 28, 1-2. | 

14. Voir Ov. hal. 122. | 

15. Voir Plin. nat. 9, 162. | 

16. Voir HS, 4, 79, 3. | 

17. Voir Ov. hal. 121. | 

18. Voir Plin. nat. 9, 81. | 

19. Voir Ov. hal. 121. | 

20. Voir Plin. nat. 32, 145. | 

21. Voir Ov. hal. 111. | 

22. Voir Plin. nat. 32, 152. | 

23. Voir Ov. hal. 122. | 

24. Voir Plin. nat. 9, 57. | 

25. Voir Ov. hal. 105. | 

26. Voir Plin. nat. 9, 57. | 

27. Voir Ov. hal. 112. | 

28. Voir Plin. nat. 9, 58 ; 32, 43 ; 32, 145. | 

29. Voir HS, 4, 5, 2. | 

30. Voir Plin. nat. 9, 57 ; 32, 113. | 

31. Voir Isid. orig. 12, 6, 22. | 

32. Voir HS, 4, 67, 1.