CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Petrus Artedius - Historia literaria ichthyologiæ.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 21/11/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Peter Artedi, Petri Artedi Sueci, medici Ichthyologia sive Opera omnia de piscibus scilicet: Bibliotheca ichthyologica. Philosophia ichthyologica. Genera piscium. Synonymia specierum. Descriptiones specierum. Omnia in hoc genere perfectiora quam antea ulla posthuma vindicavit, Recognovit, Coaptavit & Edidit Carolus Linnæus, Med. doct. & Ac., Lugduni Batavorum, Apud Conradum Wishoff, 1738.

Seculo 18.

Johannes Rajus : Anglus.1710 & 1713
Fridericus Ruyschius : Belga.1710
Henrichus Ruyschius , Medicus,1718
Franciscus Valentin, Sacerdos,1726
Ambo Belgæ, his tamen adjungi possunt, licet non ex arte scripserint.
2. Ex his auctoribus quidam systematicè & generaliter, quidam vero speciatim in Ichthyologia versati sunt.
Reliqui speciatim ichthyologiam tractarunt ; alii tamen specialius, alii vero magis generaliter.
3. Auctores qui Pisces certi loci tantummodo descripserunt, sunt imprimis sequentes :
Ovidius :PiscesPonti Euxini.
Oppianus :- - - - -Maris Adriatici
Dec. Ausonius :- - - - -fluvii Mosellæ.
Greg. Mangoltus :- - - - -lacus Podamici.
Paul. Jovius :- - - - -Mar. Tyrrheni.
Bened. Jovius :- - - - -Lacus Larii.
Petr. Gillius :- - - - -Maris ad Massiliam.
Car. Figulus :- - - - -fluv. Mosellæ.
Hippolyt. Salvianus :- - - - -Mar. Tyrrheni.
Caspar. Schvenkfeld :- - - - -SileciæSilesiæ.
Stephan. à Schoneveld :- - - - -Hamburgenses.
Georg. Marcgravius :- - - - -Brasiliens. in America.
Henricus Ruyschius :- - - - -Amboenses.
Franciscus Valentin Sacerdos :- - - - -Eosdem.
4. Respectu ad genus dicendi habito, Ovidius, Oppianus, Decius Ausonius, Benedictus Jovius, ligatè scripserunt : reliqui omnes in prosa dictione. Ut nihil jam dicamus de authoribus deperditis.
5. Auctores Ichthyologici, qui omnia propemodum sua ex aliis authoribus transcrpserunt, sunt sequentes :
Plinius.
Ælianus.
Athenæus.
Isidorus Hispanensis.
Autor libri de natura rerum.
Albertus Magnus.
Johannes Cuba.
Nicolaus Marschalcus.
Conradus Gesnerus, ad partem.
Ulysses Aldrovandus, ad partem.
Johannes Jonstonus.
Gualterus Charleton.
Et forte alii quidam.
6. Si methodum spectes, alii amethodicè, alii alphabeticè, & alii deniquè methodicè, in suis scriptis Ichtyologicis progressi sunt.
I°. Amethodi sunt :
Ovidius.
Ælianus.
Athenæus.
Decius Ausonius.
Hisdegardis de Pinguia.
Paulus Jovius.
Benedictus Jovius.
Carolus Figulus.
Hippolytus Salvianus, in ipso opere, seu Historia Piscium Romanorum.
Henr. Ruyschius, in describ. pisci. Amboinensium.
Alphabeticè scripserunt :
Johannes Cuba.
Nicolaus Marschalcus.
Hippolytus Salvianus, in tabulis Piscatoriis.
Conradus Gesnerus, in exemplaribus suis Latinis. Editio Germanica autem à Conrado Forero, secundum methodum Rondeleti, digesta est.
Stephanus à Schönevelde.
Johannes Jonstonus, in sua Thaumatographia.
Methodo quadam usi sunt sequentes & quidem :
I°. â Loco Piscium sumpta.
Oppianus, hanc methodum quodammodo observat.
Guilielmus Rondeletius.
Ulysses Aldrovandus.
Johan. Jonstonus, in historia Nat. Piscium.
Gualterus Charleton.
2. A generalissima Piscium divisione in Cetaceos, Cartilagineos & Spinolos, cujus methodi auctor est.
Aristoteles.
Ed. Wottonus, hanc quodammodo servat. Eandem quoque sequuntur viri Clarissimi Franciscus Willoughbejus,&
Johannes Rayus, sed insimul in Piscibus spinosis, numerum Pinnarum in doso, & qualitatem Ossiculorum in Pinnis observarunt.
7. Auctores Ichthyologici, omnium præcipui, & reformatores quasi sunt :
Aristoteles.
Petrus Bellonius.
Guilielmus Rondeletius.
Hippolytus Salvianus.
Conradus Gesnerus.
Franciscus Willoughby, &
Johannes Rayus.
Neque Particulares illi Ichthyologi, & Piscium novorum descriptores, ac observatores :
Paulus Jovius.
Petrus Gillius.
Stephanus à Schonevelde.
Robertus Sibbaldus.
sua laude defraudandi sint.
8. Reliqui omnes, prater hos, (7.) si Plinium, Athenæum, Aldrovandum & Jonstonium excipias, nullius fere petii sunt. Omnibus vero jam nominatis (à 1. ad 8.) in hunc usque diem palmam præcipit Franciscus Willoughby Armiger, Anglus.

F I N I S.

Tres primarios Authores Ichthyologos primario ab Authore nostro omissos observamus, eosque recentissimos : uti Comitis MARSILI Danubium Mysicum, ubi plures pisces splendide delineati ; Ern. HEBENSTRECTI Diss. de Respiratione piscium, aureus tractus, & Marc CATESBY Historia Naturalis Carolinæ &c. ubi in partibus ultimis Americani pisces egregie depinguntur, sed hic post sata auctoris primum prodiit.