Copier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Petrus Artedius - Historia literaria ichthyologiæ. », in Bibliothèque Ichtya,
état du texte au 21/11/2024. [En ligne : ]
Copier dans le presse-papierSource de référence
Petri Artedi Sueci, medici Ichthyologia sive Opera omnia de piscibus scilicet: Bibliotheca ichthyologica. Philosophia ichthyologica. Genera piscium. Synonymia specierum. Descriptiones specierum. Omnia in hoc genere perfectiora quam antea ulla posthuma vindicavit, Recognovit, Coaptavit & Edidit Carolus Linnæus, Med. doct. & Ac., Lugduni Batavorum, Apud Conradum Wishoff, 1738. ,
Seculo 18.
Johannes Rajus : Anglus. | 1710 & 1713 |
Fridericus Ruyschius : Belga. | 1710 |
Henrichus Ruyschius , Medicus, | 1718 |
Franciscus Valentin, Sacerdos, | 1726 |
Ambo Belgæ, his tamen adjungi possunt, licet non ex arte scripserint. |
2. Ex his auctoribus quidam systematicè & generaliter, quidam vero speciatim in Ichthyologia versati sunt.
Ichthyologi Systematici sint imprimis :
Reliqui speciatim ichthyologiam tractarunt ; alii tamen specialius, alii vero magis generaliter.
3. Auctores qui Pisces certi loci tantummodo descripserunt, sunt imprimis sequentes :
Ovidius : | Pisces | Ponti Euxini. |
Oppianus : | - - - - - | Maris Adriatici |
Dec. Ausonius : | - - - - - | fluvii Mosellæ. |
Greg. Mangoltus : | - - - - - | lacus Podamici. |
Paul. Jovius : | - - - - - | Mar. Tyrrheni. |
Bened. Jovius : | - - - - - | Lacus Larii. |
Petr. Gillius : | - - - - - | Maris ad Massiliam. |
Car. Figulus : | - - - - - | fluv. Mosellæ. |
Hippolyt. Salvianus : | - - - - - | Mar. Tyrrheni. |
Caspar. Schvenkfeld : | - - - - - | SileciæSilesiæ. |
Stephan. à Schoneveld : | - - - - - | Hamburgenses. |
Georg. Marcgravius : | - - - - - | Brasiliens. in America. |
Henricus Ruyschius : | - - - - - | Amboenses. |
Franciscus Valentin Sacerdos : | - - - - - | Eosdem. |
4. Respectu ad genus dicendi habito, Ovidius, Oppianus, Decius Ausonius, Benedictus Jovius, ligatè scripserunt : reliqui omnes in prosa dictione. Ut nihil jam dicamus de authoribus deperditis.
5. Auctores Ichthyologici, qui omnia propemodum sua ex aliis authoribus transcrpserunt, sunt sequentes :
Plinius. |
Ælianus. |
Athenæus. |
Isidorus Hispanensis. |
Autor libri de natura rerum. |
Albertus Magnus. |
Johannes Cuba. |
Nicolaus Marschalcus. |
Conradus Gesnerus, ad partem. |
Ulysses Aldrovandus, ad partem. |
Johannes Jonstonus. |
Gualterus Charleton. |
Et forte alii quidam.
6. Si methodum spectes, alii amethodicè, alii alphabeticè, & alii deniquè methodicè, in suis scriptis Ichtyologicis progressi sunt.
I°. Amethodi sunt :
Alphabeticè scripserunt :
Methodo quadam usi sunt sequentes & quidem :
Ovidius. |
Ælianus. |
Athenæus. |
Decius Ausonius. |
Hisdegardis de Pinguia. |
Paulus Jovius. |
Benedictus Jovius. |
Carolus Figulus. |
Hippolytus Salvianus, in ipso opere, seu Historia Piscium Romanorum. |
Henr. Ruyschius, in describ. pisci. Amboinensium. |
Johannes Cuba. |
Nicolaus Marschalcus. |
Hippolytus Salvianus, in tabulis Piscatoriis. |
Conradus Gesnerus, in exemplaribus suis Latinis. Editio Germanica autem à Conrado Forero, secundum methodum Rondeleti, digesta est. |
Stephanus à Schönevelde. |
Johannes Jonstonus, in sua Thaumatographia. |
I°. â Loco Piscium sumpta.
2. A generalissima Piscium divisione in Cetaceos, Cartilagineos & Spinolos, cujus methodi auctor est.
Oppianus, hanc methodum quodammodo observat. |
Guilielmus Rondeletius. |
Ulysses Aldrovandus. |
Johan. Jonstonus, in historia Nat. Piscium. |
Gualterus Charleton. |
Aristoteles. |
Ed. Wottonus, hanc quodammodo servat. Eandem quoque sequuntur viri Clarissimi Franciscus Willoughbejus,& |
Johannes Rayus, sed insimul in Piscibus spinosis, numerum Pinnarum in doso, & qualitatem Ossiculorum in Pinnis observarunt. |
7. Auctores Ichthyologici, omnium præcipui, & reformatores quasi sunt :
Aristoteles. |
Petrus Bellonius. |
Guilielmus Rondeletius. |
Hippolytus Salvianus. |
Conradus Gesnerus. |
Franciscus Willoughby, & |
Johannes Rayus. |
Neque Particulares illi Ichthyologi, & Piscium novorum descriptores, ac observatores :
Paulus Jovius. |
Petrus Gillius. |
Stephanus à Schonevelde. |
Robertus Sibbaldus. |
sua laude defraudandi sint.
8. Reliqui omnes, prater hos, (7.) si Plinium, Athenæum, Aldrovandum & Jonstonium excipias, nullius fere petii sunt. Omnibus vero jam nominatis (à 1. ad 8.) in hunc usque diem palmam præcipit Franciscus Willoughby Armiger, Anglus.
F I N I S.
Tres primarios Authores Ichthyologos primario ab Authore nostro omissos observamus, eosque recentissimos : uti Comitis MARSILI Danubium Mysicum, ubi plures pisces splendide delineati ; Ern. HEBENSTRECTI Diss. de Respiratione piscium, aureus tractus, & Marc CATESBY Historia Naturalis Carolinæ &c. ubi in partibus ultimis Americani pisces egregie depinguntur, sed hic post sata auctoris primum prodiit.