Source de référence : Thomas de Cantimpré, Thomas Cantimpratensis, Liber de natura rerum, Editio princeps secundum codices manuscriptos, H.Boese (éd.), Berlin – New York, Walter de Gruyter, 1973

| I. Primo Generalitera’

1. [α] TC
[α] Monstra marina sunt ab omnipotente Deo in ammirationem orbis data : in hoc enim magis ammiranda videntur, quia raro conspectibus hominum offeruntur. Verumtamen dici potest quod vix in aliquibus rebus sub caelo ita mirabiliter operatus sit Deus, excepta humana natura, in qua vestigium Trinitatis resultare videtur. Quid enim mirabilius videri potest sub caelo monstro ceti atque balenae, quod in magnitudine montibus ac vastissimis campis procul dubio comparatur ? Perfectorum cetorum magnitudo apud nos in mediterraneis mariisb’ videri non solet, sed in oceano aut in illis mariis, quae permeabilia esse non solent. Exceptis autem cetis et alia monstra maris sunt quae sua diversitate vel magnitudine Deum mirabilem praedicant. Vix enim terra animal quadrupes habet quod non in parte simile mare habet. Sed et volucrum similitudines atque serpentium mare frequenter ostendit. Nec credendum est, sicut quidam opinati sunt, hujusmodi monstra ex adulterinis commixtionibus generata, sed Deum haec omnia inter primordiales creaturas originaliter procreasse. Horum nonnulla repunt, alia currunt, alia saliunt, alia etiam volant ; omnia autem pariter natant. Pleraque ex his squamas, alia cutes fortissimas, omnia fere pinnulas et caudas piscium, vel per brachialia membra nituntur. Nonnulla in aere, sicut terrestria, recuperant spiritum ; pleraque vero, sicut pisces, communiter in aqua raritate spiritus animantur.