CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Thomas Cantimpratensis - Liber de Natura Rerum — Liber VI. De monstris marinis.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 07/12/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Thomas de Cantimpré, Thomas Cantimpratensis, Liber de natura rerum, Editio princeps secundum codices manuscriptos, H. Boese (éd.), Berlin – New York, Walter de Gruyter, 1973.

XLIX. De testudine maris Indiae.

1. [α] Plin. nat.9, 352sourcesTestudines tantae magnitudinis Indicum mare emittit, ut singularum superficie habitabiles casas integant atque inter insulas Rubri praecipue maris his navigent cumbis. Capiuntur multis quidem modis, sed maxime evectae in summa pelagi antemeridiano tempore blandito, eminente toto dorso per tranquilla fluitantes, quae voluptas libere spirandi in tantum fallit oblitas sui, ut solis vapore siccato cortice non queant mergi invitaeque fluitent opportunae venantium praedae.
[β] Plin. nat.9, 363sourcesFerunt et pastum egressas noctu avideque saturatas lassari atque, ut remeaverint matutino, summa in aqua obdormiscere ; id prodi stertentium sonitu ; tum adnatare […] leniterque singulis ternos ; a duobus in dorsum verti, a tertio laqueum inici supinae atque ita e terra a pluribus trahi.
[γ] Plin. nat.9, 374sourcesDentes non sunt testudini, sed rostri margines acuti, superna parte inferiorem claudente pyxidum modo. In mari conchyliis vivont, tanta oris duritia, ut lapides comminuant, in terram egressae herbis. Pariunt ova avium ovis similia ad centena numero eaque defossa extra aquas et cooperta terra, pavita pectore et complanata, incubant noctibus. Educunt fetus annuo spatio. Quidam oculis spectandoque ova foveri ab his putant, feminas coitum fugere, donec mas festucam aliquam inponat aversae.
[δ] TC
[α] Testudines habet Indicum mare, de quarum testis capacia hospitia sibi faciunt homines atque inter insulas Rubri Maris his navigant cymbis, ut dicit Plinius. Hae testudines miris capiuntur modis, sed maxime cum erectae in summa pelagi meridiano in tempore imminent toto dorso per tranquilla fluitantes. Quae voluptas libere spirandi in tantum fallit oblitas sui, ut solis ardore siccato cortice nequeant mergi invitaeque fluitant manibus paratae praedantium.[β] Ferunt et pastu egressas noctu avidae saturatas lassari atque, ut remeaverint matutino, summa in aqua obdormire. Tunc adnatantes leviter terni, a duobus in tergum vertitur, a tertio vero laqueum inicitur supinae atque ita in terram a pluribus trahitur.[γ] Huic monstro dentes non sunt, sed rostri margines acuti, superioremque partem inferior pars claudit pixidum modo. Tanta oris duritia est, ut etiam lapides comminuat. Coeunt pecudum more. Feminae autem non libenter nec leviter coitum patiuntur, donec masculus ea versa ejus ori festucam imponit. In terram egressae ova pariunt, ovis anserum similia, ad centena numero, eaque defossa extra aquas pectore incubant noctibus. Educant fetus annuo spatio. Quidam dicunt oculis tantum spectando foveri ova ab his ; [δ] et hoc valde mirabile, sed res in abdito est.

Notes de source :

2. Testudines tantae magnitudinis Indicum mare emittit, ut singularum superficie habitabiles casas integant atque inter insulas Rubri praecipue maris his navigent cumbis. Capiuntur multis quidem modis, sed maxime evectae in summa pelagi antemeridiano tempore blandito, eminente toto dorso per tranquilla fluitantes, quae voluptas libere spirandi in tantum fallit oblitas sui, ut solis vapore siccato cortice non queant mergi invitaeque fluitent opportunae venantium praedae. | 

3. Ferunt et pastum egressas noctu avideque saturatas lassari atque, ut remeaverint matutino, summa in aqua obdormiscere ; id prodi stertentium sonitu ; tum adnatare […] leniterque singulis ternos ; a duobus in dorsum verti, a tertio laqueum inici supinae atque ita e terra a pluribus trahi. | 

4. Dentes non sunt testudini, sed rostri margines acuti, superna parte inferiorem claudente pyxidum modo. In mari conchyliis vivont, tanta oris duritia, ut lapides comminuant, in terram egressae herbis. Pariunt ova avium ovis similia ad centena numero eaque defossa extra aquas et cooperta terra, pavita pectore et complanata, incubant noctibus. Educunt fetus annuo spatio. Quidam oculis spectandoque ova foveri ab his putant, feminas coitum fugere, donec mas festucam aliquam inponat aversae.