Source de référence : Marcus de Urbe Veteri, Liber de Moralitatibus, Girard J.Etzkorn (éd.), St. Bonaventure University, New York, 2005

<Cap. 51 : De torpeda>

1. [α] Isid. orig. 12, 6, 45*
1. Quinquagesimo primo loco piscis ille qui vocatur torpeda, quam Romani serpiginem vocant, hujus est condicionis secundum Isidorum libro XII. Nam sic vocata est « [α] eo quod corpus torpescere facit si eam quis in ventrem tangat. Narrat etiam Plinius quod si hasta vel virga attingatur, quamvis praevalidos lacertos torpescere faciat et quantumvis veloces ad cursum alligare pedes, tanta vero vis ejus est ut etiam aura corporis sui afficiat membra ».
2. [β]  Jb, 41, 24-25*
[γ] Aug. serm. 305A*
2. Significat diabolum vel valde superbum hominem qui multum indignans injuriis sibi factis et maxime quae tangunt cor, si potest, aufert potentiam benefaciendi. Et si adjurationibus et orationibus vel potestativis sanctorum imperiis reprimatur, procurat et conatur, quantum potest, se vindicare et tali a agentes spiritualibus viribus debilitare et sacris affectibus in Deum expedite pergentes alligare et compedire. Cujus nequitiae tanta venenositas est, ut etiam sola suggestione concupiscentias excitando afficiat interiora tentati, si complaceat aut consentiat suggestionibus ejus, Iob 41 : [β] Non est potestas super terram quae comparetur ei, qui factus est ut nullum timeret. Omne sublime videt, ipse est rex super omnes filios superbiae. De naribus ejus procedit fumus, sicut ollae ferventis atque succensae. Halitus ejus prunas ardere facit. Augustinus in sermone De uno martyre : « [γ] Sic dictum est de diabolo, quia leo et draco est; leo propter impetum, draco propter insidias ».