Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum IIa

Anguilla

Anguilla (Épernay, BM, Inc. 3017)

1. VB, SN, 17, 31, 1
[α] Isid. orig. 12, 6, 41*
Isidorus. [α] Anguilla dicitur ab anguis similitudine. Hujus origo ex limo est. Unde et, quando capitur, adeo lenis est ut, quantob fortius presseris, tanto citius labatur. Ferunt autem Orientis fluvium Gangen anguillas terrenisc pedibus gignere.
2. VB, SN, 17, 31, 2
[β] Plin. nat. 9, 74*
[γ] Plin. nat. 9, 73*
Plinius libro IX. [β] Anguillae octonisd vivunt annis. Durant et sine aquis diebus senis aquilone spirante, austro paucioribus. At hiemem in exigua aqua non tolerant neque in turbida. Ideo circa Vergilias maxime capiuntur, fluminibus tume praecipue turbidis. Pascuntur noctibus. Exanimesf piscium solae non fluitant. [γ] Porro vice pedum pinnae datae sunt binae piscibus omnino longisg ut anguillis et congris.
3. VB, SN, 17, 31, 2
[δ] Plin. nat. 9, 160*
[ε] Plin. nat. 9, 177*
Item. [δ] Anguillae scopulis se atterunth eaque strigmenta vivescunt ; nec alia est earum procreatio. [ε] Diutius autem ceteris vivunt anguillae aquis exemptae.
4. VB, SN, 17, 31, 3
[ζ] Plin. nat. 10, 189*
Idem ini libro X. [ζ] In anguillis omnibus nec est masculinum neque femineumj genus – quae nec animal nec ovum ex se generant – sicut neutrum est et ostreis genus ceterisque vadoka’ vel saxo adhaerentibus.
5. VB, SN, 17, 31, 4
[η] TC, nat. 7, 2, 3
[θ] TC, nat. 7, 2, 17
[ι] TC, nat. 7, 2, 7-8
[κ] TC, nat. 7, 2, 13
[λ] TC, nat. 7, 2, 8-9
Ex Libro de naturis rerumb’. [η] Anguilla ex aliorum piscium limo nasciturl. Difficulter excoriaturm. [θ] Durissimam habet mortem ; quae etiam excoriata vivit. [ι] Ad vocem tonitrui commovetur. Aquis claris fluvialibus gaudet, [κ] et in absconsione Pliadisn maxime capitur, quia tunc ex ventis oppositis aqua turbatur. [λ] Ad pisciculos inferioris potestatis rapax est, maxime tamen cum in seminec’ reperiunturo.

Operationes

6. VB, SN, 17, 31, 4
[λ] compil.
[μ] TC, nat. 7, 2, 15-19
A. Exp libro ut supraq. [μ] Exanimisr sola piscium non fluitat, nisi cum aquis putrefacta dissolvitur. Plus alio cibo decoquaturs ; aliter nocivus est cibus ejus. Ad ignem assata plus competit, quia malitia ejus illic evaporatur.
7. VB, SN, 17, 31, 4
[ν] TC, nat. 7, 2, 16
B. [ν] Pinguedo ejus auribus medetur.
8. VB, SN, 17, 31, 1
[ξ] TC, nat. 7, 2, 6-7
C. Itemd’. [ξ] Anguillae vino necataet, qui ex eo biberint taedium vini habent.