CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Jean de Cuba - Hortus sanitatis, Tractatus de piscibus IV.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 21/11/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, Catherine Jacquemard, Brigitte Gauvin, Marie-Agnès Lucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013.consultable en ligne

Capitulum XXXI2apparatcaput 29 1536.

Eceola

Eceola (Épernay, BM, Inc. 3017)

1. VB SN, 17, 48, 1
[α] Isid. orig.12, 6, 493sourcesInter quas et margaritiferae, quae oceloe dicuntur, in quarum carne pretiosus calculus solidatur. De quibus enim tradunt hi qui de animantium scripsere naturis quod nocturno tempore litora appetunt et ex celesti rore margaritum concipiunt. Vnde et oceole nominantur.
Isidorus. [α] Eceola4apparateceloa VB ut semper. dicitur concha margaritifera in cujus carne5apparatpost carne hab. scilicet VB. preciosus calculus solidatur. De his enim tradunt hi6apparathii 1491. qui de animantium naturis scripserunt quod nocturno tempore litora appetunt et ex caelesti rore margaritam concipiunt. Unde et eceolae7apparataceloae 1491 aceolae Prüss1 eceloae VB. nominantur.
2. VB SN, 17, 48, 2
[β] Sol. coll.53, 238sourcesConchae sunt, in quibus hoc genus lapidum requiritur, quae certo anni tempore luxuriante conceptu sitiunt rorem velut maritum, cuius desiderio hiant ; et cum maxime liquitur lunaris imber, oscitatione quadam hauriunt umorem cupitum : sic concipiunt gravidaeque fiunt.
Solinus. [β] Conchae certo anni9apparatanni post tempore transt. Prüss1 1536. tempore luxuriante conceptu faciunt rorem velut maritum, cujus desiderio hiant : et cum maxime linquitur imber lunaris, oscitatione quadam10apparatquidam 1491 Prüss1 1536. hauriunt humorem cupitum.

Operationes

3. VB SN, 17, 48, 2
[γ] Sol. coll.53, 2411sourcesDe saginae qualitate reddunt habitus unionum ; nam si purum fuerit quod acceperint, candicant orbiculi […].
A. [γ] Sic ergo concipiunt gravidaeque fiunt. Et de saginae12apparatsagnae Prüss1. qualitate redit habitus unionis. Nam si clarum fuerit quod acceperunt, candicant orbiculi ;
4. VB SN, 17, 48, 2
[δ] Sol. coll.53, 2413sources[…] si turbidum, aut pallore languent aut rufo innubilantur. Ita magis de caelo quam de mari partus habent.
B. [δ] si vero turbidum, aut pallore languent aut rufo innubilantur. Ita de caelo magis quam de mari partus habent.
5. VB SN, 17, 48, 2
[δ] compil.
[ε] Sol. coll.53, 2715sourcesGregatim natant ; certus examini dux est ; illa si capta sit, etiam quae evaserint in plagas revertuntur.
C. Item14apparatitem non hab. VB.. [ε] Gregatim natant, et quae magis inter illas experta est gregem ducit ; quae si capta fuerit, ceterae diffugiunt.

Notes d’apparat :

2. caput 29 1536. | 

4. eceloa VB ut semper. | 

5. post carne hab. scilicet VB. | 

6. hii 1491. | 

7. aceloae 1491 aceolae Prüss1 eceloae VB. | 

9. anni post tempore transt. Prüss1 1536. | 

10. quidam 1491 Prüss1 1536. | 

12. sagnae Prüss1. | 

14. item non hab. VB.

Notes de source :

3. Inter quas et margaritiferae, quae oceloe dicuntur, in quarum carne pretiosus calculus solidatur. De quibus enim tradunt hi qui de animantium scripsere naturis quod nocturno tempore litora appetunt et ex celesti rore margaritum concipiunt. Vnde et oceole nominantur. | 

8. Conchae sunt, in quibus hoc genus lapidum requiritur, quae certo anni tempore luxuriante conceptu sitiunt rorem velut maritum, cuius desiderio hiant ; et cum maxime liquitur lunaris imber, oscitatione quadam hauriunt umorem cupitum : sic concipiunt gravidaeque fiunt. | 

11. De saginae qualitate reddunt habitus unionum ; nam si purum fuerit quod acceperint, candicant orbiculi […]. | 

13. […] si turbidum, aut pallore languent aut rufo innubilantur. Ita magis de caelo quam de mari partus habent. | 

15. Gregatim natant ; certus examini dux est ; illa si capta sit, etiam quae evaserint in plagas revertuntur.