Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum LXVIa

Ostrea

Ostrea (Épernay, BM, Inc. 3017)

1. VB, SN, 17, 76, 4
[α] AN, 36*
Ex Libro de naturis reruma’. [α] Ostreumb, ut dicunt Ambrosiusb’ et Isidorus, quandoquec testam aperit, ut clementioris aurae deliciis glorietur, sedd cancer insidias ei repentinas praetendit et lapidem intere ejus testasf projicit, ne illas conjungere possit ; et sic ostreae carnes corrodit. Ostreumg siquidemh in siccum vel in siccoc’ jacens, jam, ut in domo, conchasi temporej accessionisk maris aperitl.
2. VB, SN, 17, 76, 3
[β] Ambr. hex. 5, 11, 33*
Isidorusd’. [β] Est autem in ostrea pretiosissima margarita naturaliter infixa, quae maris aqua in ea solidatur. Quae etiam difficile apud reges invenitur ; et, in litoribus quasi vilis jacens, a vulgo saxis asperis et cautibusm colligitur.
3. VB, SN, 17, 76, 5
[γ] Plin. nat. 9, 143*
[δ] Plin. nat. 9, 160*
Plinius libro IX. [γ] Silicea testa inclusis fatendum est nullum inesse sensum, ut ostreise’. [δ] Putrescente limo proveniunt ac spuma circa navigia diutius stantian defixosque palos et ligna. Nuper compertumo in ostreariap humoremq fetificum effluere in modum lactisf’.

Operationes

4. VB, SN, 17, 77, 1
[ε] Plin. nat. 32, 59*
[ζ] Plin. nat. 32, 64*
A.g’[ε] Ostreae peculiariterr contra venena leporis marini adversantur, eisque mensarum divitum palma tribuitur. [ζ] Stomachums reficiunt, fastidiis medentur.
5. VB, SN, 17, 77, 1
[η] Plin. nat. 32, 64*
B. [η] Additqueh’ luxuriat frigus obrutisu nive, summa montium et maris ima miscens.
6. VB, SN, 17, 77, 1
[θ] Plin. nat. 32, 64*
C. [θ] Alvum leniter emolliunt, coctaquei’ mulso tenesmov qui sine exulceratione sit liberant.
7. VB, SN, 17, 77, 1
[ι] Plin. nat. 32, 64*
D. [ι] Vesicarum etiam ulcera repurgant.
8. VB, SN, 17, 77, 1
[κ] Plin. nat. 32, 64*
E. [κ] Cocta vero in conchis suis, sicuti venerintj’, clausak’, mirae distillationibus prosunt. Horumw testae cinis uvam sedat et tonsillasx admixto melle.
9. VB, SN, 17, 77, 2
[λ] Arist. ?
F. Aristotelesl’. [λ] Est autem piscis de genere ostreae, id est testae durae, qui cauda natat et repit.
10. VB, SN, 17, 77, 3
[μ] Diosc. 481 GV*
G. Dioscoridesm’. [μ] Ostreae porphiraey, unde purpura tingitur, cochleae sunt quae ustae desiccativae virtutis sunt ; quibus et ceterarum cochlearum [testaezn’] virtute sunt similes.
11. VB, SN, 17, 77, 3
[ν] Diosc. 481 GV*
[ξ] compil.
H. [ν] Nam et ego eis usus sum in reumaticaaa et diuturna et quae difficile concarnantur vulnera, et cava et nimisab profunda ; quas ustas apposui cum adipe veteri [ξ] et butyro novoac.