Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum LVIa

Mugilusb

Mugilus (Valognes, BM, R 99)

1. VB, SN, 17, 67, 1
[α] Isid. orig. 12, 6, 26*
Isidorus. [α] Mugilusd ex eo nomen habet quod sit multum agilisa’. Nam, ubi dispositas senserit piscatorum insidias, confestim retrorsum rediens ita rete transilit ut volare piscem videas.
2. VB, SN, 17, 67, 2
[β] Plin. nat. 9, 59*
[γ] Plin. nat. 9, 29*
[δ] Plin. nat. 9, 185*
[ε] Plin. nat. 9, 54*
Plinius libro IX. [β] Mugilum natura ridetur, in metu capite abscondito totos se occultare credentium. Iisdem tamen tanta facilitaseb’ ut in Phoenice et Narbonensi provincia, coitus tempore, e vivariis maremf, linea longinqua per os ad branchias religata, emissum in mare eodemqueg linea retractum feminae sequantur ad litus rursusque feminam mares partus tempore. [γ] In Narbonensish provinciaei et in Nemausiensij agro, stagnok scilicetl Laternac’ appellato, ubi homines delphini societate et mugilummd’ piscanturne’. [δ] Mugilus et lupus odio flagrant mutuo. [ε] Mugiles aliorum piscium vim timentes, super naves exiliunt et tam praecipuae velocitatisf’ sunt ut transversa navigia interim superjactentg’.
3. VB, SN, 17, 67, 4
[ζ] Plin. nat. 32, 12*
Idem libroo XXXIIp. [ζ] Mugil scit in esca hamum esse atque insidias non ignorat. Tantaq est ei aviditas ut cauda verberando cibos excutiat.
4. VB, SN, 17, 67, 5
[η] TC, nat. 7, 50, 1-6
Jorathh’. [η] Mugilusr est piscis velocissimus in aquis fluvialibus, sed naturaliter incautus. Nam deridetur ejus stultitia, cum in metu capite absconso totum corpus absconsum ac securum credit. Hic cum lucio inimicitias habet hieme tantum, et hujusmodi causa creditur quia tunc rarus est cibus pro quo dimicant. Aestate vero abundats, et ideo tunct ad concordiam rediguntur.

Operationesu

5. VB, SN, 17, 67, 6
[θ] Plin. nat. 32, 104*
A. Plinius libro XXXII. [θ] Cinis e capite mugilum et mulorum sciaticosv liberat.