Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, , , , Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne
Capitulum XXVa
Cocodrillusb
Cocodrillus (Épernay, BM, Inc. 3017)
1. VB, SN, 17, 106, 1
[α] Isid. orig. 12, 6, 19-20*
Isidorus. [α] Cocodrillusc a croceo colore dictus est. Gignitur in Nilod, et est animal quadrupes, in terra et in aquis valens, longitudine plerumque cubitorum XXe, dentium et unguium immanitate armatum, tantaque cutis duritia ut, quamvis fortium ictibus lapidum tergo repercussus sit, non sentiat. Nocte in aquis, die humi quiescit. Ova in terra fovet. Masculus et femina vices servant. Hunc quidam piscesf serratam habentes cristam tenera ventrium desecantesg interimunt. Solus ex animalibus superiorem maxillam movere dicitura’.
[α] Isid. orig. 12, 6, 19-20*
Isidorus. [α] Cocodrillusc a croceo colore dictus est. Gignitur in Nilod, et est animal quadrupes, in terra et in aquis valens, longitudine plerumque cubitorum XXe, dentium et unguium immanitate armatum, tantaque cutis duritia ut, quamvis fortium ictibus lapidum tergo repercussus sit, non sentiat. Nocte in aquis, die humi quiescit. Ova in terra fovet. Masculus et femina vices servant. Hunc quidam piscesf serratam habentes cristam tenera ventrium desecantesg interimunt. Solus ex animalibus superiorem maxillam movere dicitura’.
2. VB, SN, 17, 107, 1
[β] TC, nat. 6, 7
Ex Libro de naturis rerumb’. [β] Cocodrillus lingua caret. Os patulum et apertum habet et hiatum usque ad aures. Per diem in terra quiescit adeo immobiliter ut, nisi consuetudinem ejus praecognoscas, mortuum illum credas. Oculis clausis dormire se simulath et aves hiatu suo pabuli gratia invitat ; quasi ad escam descendentes perimit et transglutit. Quidam hoc animal sicut ursam semper crescere crediderunt. Circa Nili ripas habitat in insula gens hominum parva quidem sed animosa, his beluis inimica. Soli enim innatare flumen audent in quo cocodrilli habitant saliuntque supra dorsa eorum et illos inquietantjc’.
[β] TC, nat. 6, 7
Ex Libro de naturis rerumb’. [β] Cocodrillus lingua caret. Os patulum et apertum habet et hiatum usque ad aures. Per diem in terra quiescit adeo immobiliter ut, nisi consuetudinem ejus praecognoscas, mortuum illum credas. Oculis clausis dormire se simulath et aves hiatu suo pabuli gratia invitat ; quasi ad escam descendentes perimit et transglutit. Quidam hoc animal sicut ursam semper crescere crediderunt. Circa Nili ripas habitat in insula gens hominum parva quidem sed animosa, his beluis inimica. Soli enim innatare flumen audent in quo cocodrilli habitant saliuntque supra dorsa eorum et illos inquietantjc’.
3. VB, SN, 17, 107, 2
[γ] Arist. HA, 487 a 18 MS*
[δ] Arist. HA, 502 b 29 - 503 a 1 MS*
[ε] Arist. HA, 503 a 6-14 MS*
[ζ] Arist. HA, 612 a 21-25 MS*
Aristoteles. [γ] Cocodrillus in aqua conversatur. Non tamen recipit aquam intra se, sed aerem ; et parit extrad’. [δ] Habet sanguinem duosque pedes majores et caudam, omniaque talia sunt fissi pedis multorumque digitorum et participant instrumentum sensus in lingua praeter cocodrillum. [ε] Hoc etiam animal non habet aures, sed foramina tantum, quae sunt viae auditus. Nec habentk mamillas nec testiculos nec virgam apparentem extra, sed intra. Nec habet pilos, sed per totum corpus est corii squamosi. Habetque dentes magnos et acutos et distinctos ; habet etiam oculos similes porcorum, et habet culmos. In aqua quidem debiliter videt, quia spissior est aere. Major est ejus mansio in die super terram, et nocte in aqua, quoniam aqua calidior est de nocte quam aer extra. [ζ] Trochillosl avis os ejus apertum intrat et ejus dentes mundificat illorumque sordibus se cibat. Cocodrillus autem in hoc sentiens juvamenm non nocet eis, sed cum vult eas extrahere, movet collum, nec eas comedit.
[γ] Arist. HA, 487 a 18 MS*
[δ] Arist. HA, 502 b 29 - 503 a 1 MS*
[ε] Arist. HA, 503 a 6-14 MS*
[ζ] Arist. HA, 612 a 21-25 MS*
Aristoteles. [γ] Cocodrillus in aqua conversatur. Non tamen recipit aquam intra se, sed aerem ; et parit extrad’. [δ] Habet sanguinem duosque pedes majores et caudam, omniaque talia sunt fissi pedis multorumque digitorum et participant instrumentum sensus in lingua praeter cocodrillum. [ε] Hoc etiam animal non habet aures, sed foramina tantum, quae sunt viae auditus. Nec habentk mamillas nec testiculos nec virgam apparentem extra, sed intra. Nec habet pilos, sed per totum corpus est corii squamosi. Habetque dentes magnos et acutos et distinctos ; habet etiam oculos similes porcorum, et habet culmos. In aqua quidem debiliter videt, quia spissior est aere. Major est ejus mansio in die super terram, et nocte in aqua, quoniam aqua calidior est de nocte quam aer extra. [ζ] Trochillosl avis os ejus apertum intrat et ejus dentes mundificat illorumque sordibus se cibat. Cocodrillus autem in hoc sentiens juvamenm non nocet eis, sed cum vult eas extrahere, movet collum, nec eas comedit.
Operationes
4. VB, SN, 17, 108, 1
[η] Plin. nat. 28, 107*
A. Pliniusn libro vicesimo octavo. [η] Cocodrillorumo genusp cujusq vita est in aqua et in terra communis : dentes e maxilla dextra dextro lacerto adalligati coitus stimulare dicuntur.
[η] Plin. nat. 28, 107*
A. Pliniusn libro vicesimo octavo. [η] Cocodrillorumo genusp cujusq vita est in aqua et in terra communis : dentes e maxilla dextra dextro lacerto adalligati coitus stimulare dicuntur.
5. VB, SN, 17, 108, 1
[θ] Plin. nat. 28, 107*
B. [θ] Lapillos etiam in ventre illius exemptos adversus horrores febrium venientes pollerer tradunt.
[θ] Plin. nat. 28, 107*
B. [θ] Lapillos etiam in ventre illius exemptos adversus horrores febrium venientes pollerer tradunt.
6. VB, SN, 17, 108, 1
[ι] Plin. nat. 28, 108*
C. [ι] Et ob hoc Egiptii suos aegros ipsius adipe perungunt.
[ι] Plin. nat. 28, 108*
C. [ι] Et ob hoc Egiptii suos aegros ipsius adipe perungunt.
7. VB, SN, 17, 108, 2
[κ] Diosc. 265 GV*
D. Dioscorides. [κ] Fimus cocodrilli terreni collectus et siccuss adhibitus gratum vultum ac niveum facit, maxime si albus ac lenist fuerit et in aquau missus cito se solverit.
[κ] Diosc. 265 GV*
D. Dioscorides. [κ] Fimus cocodrilli terreni collectus et siccuss adhibitus gratum vultum ac niveum facit, maxime si albus ac lenist fuerit et in aquau missus cito se solverit.
8. VB, SN, 17, 108, 3
[λ] Avic. canon, 2, 2, 609*
E. Avicenna in secundo libro. [λ] Stercus cocodrilli valet albugini oculi.
[λ] Avic. canon, 2, 2, 609*
E. Avicenna in secundo libro. [λ] Stercus cocodrilli valet albugini oculi.