Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum LVIIIa

Murixb

Murix (Valognes, BM, R 99)

1. VB, SN, 17, 73, 1
[α] Isid. orig. 12, 6, 50*
[β] TC, nat. 7, 54, 5-7*
Isidorus. [α] Murixc est cochlea maris ab acumine et asperitate dictaa’. Quae alio nomine conchiliumdb’ dicitur, eo quod circumcisae ferro lacrimas purpurei coloris emittat, ex quibus purpura tingiturf ; et inde ostrumc’ appellatum est, quod haec tinctura ex humore testae elicitur. [β] Mutianusg autem tradit muricemechineumd’.
2. VB, SN, 17, 73, 2
[γ] TC, nat. 7, 54
Plinius libro IXe’. [γ] Muricesconchae marinae sunt, quae latent circa canis ortum tricenish diebus et statuto tempore exeunt. Pretiosum liquoremi tingendis vestibus in mediis faucibus habent utilem, sed is color in sola vena candida reperitur, reliquum vero corpus sterile est. Vivis quoque tantum hic color exprimitur, quia morientes cum vita succum evomunt. Non habent sphaericumj os neque rotundum neck in angulos prodeunte rostro, sedl ad conchae modum utroque latere clauditur.
3. VB, SN, 17, 73, 3
[δ] Plin. nat. 9, 160*
[ε] Plin. nat. 9, 164*
Idem in eodem. [δ] Animalia marina quae sunt durae testae, ut murices aut purpurae, salivariomf’ lentoreng’ proveniunt, sicut acescenteoh’ humorei’ culices, atque spuma maris incalescente cum admissus est imber. [ε] Et hae pariunt in vere.

Operationes

4. VB, SN, 17, 73, 4
[ζ] Plin. nat. 32, 68*
A. Pliniusp libro XXXII. [ζ] Muricum testae cinis utiliter cum melle illinitur ulceribus capitis.
5. VB, SN, 17, 73, 4
[η] Plin. nat. 32, 82*
[θ] Plin. nat. 32, 84*
B. [η] Idemj’ quoque cinis bonum est dentifriciumq. [θ] Et maculas purgatk’ in facie mulierisr cum melle illinituss cutemquet erugat extenditqueu septenis diebus illitus, ita ut octavo candidov ovorum foveaturw.
6. VB, SN, 17, 73, 4
[ι] Plin. nat. 32, 89*
[κ] Plin. nat. 32, 106*
C. [ι] Idem ex oleo valet ad parotidasx et strumasl’. [κ] Pannisque resistit utroque modo, sive opus sit incipientes discurrerey sive concoctosz emitterem’.
7. VB, SN, 17, 73, 4
[λ] Plin. nat. 32, 127*
[μ] Plin. nat. 32, 129*
D. Item. [λ] Muricum cinis cum oleo tumores tollit. [μ] Cinisque testarum earum cumaa melle mammas mulierum efficaciter sanat.