Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum LXIIIa

Narcos, nautilos et nubes

Narcos, nautilos et nubes (Épernay, BM, Inc. 3017)

1. VB, SN, 17, 75, 1
[] compil.
[α] AN, 44*
Isidorusba’.[α] Narcos, teste Aristoteleb’, tantae virtutis est piscis ut, mediante lino et calamo, ad manum piscatoris hamum tenentis accedat stupor et insensibilitas, immo et totum corpus stupefacitc, nisi citius hamum dejiciat. Inde est quod etiam stuporifera, ut papaver et hujusmodi cetera, dicuntur narcotica.
2. VB, SN, 17, 75, 2
[β] Plin. nat. 9, 88*
Plinius libro IX. [β] Nautilos, quid ab aliis vocatur pompilos, inter praecipua miracula maris computaturc’. Nam supinus in summa aequorum pervenit, ita se paulatim subrigens ut, emissae per fistulam aqua, velut exoneratus sentina facile naviget. Postea, prima duo brachia retorquens, membranam inter illa mirae tenuitatis extendit : qua velificante in auras, ceteris brachiisf subremigans, media caudag ut gubernaculo se dirigit. Ita vadit alto, Liburnicarumh gaudens imagine, si quid pavoris interveniat, hausta se mergens aqua.
3. VB, SN, 17, 75, 3
[γ] Arist. HA, 487 b 8-11 MS*
Ex Libro de naturis rerumd’. [γ] Nubes, secundum Aristotelem, est piscis in aqua vivens, applicatus ad petram, a qua non descenditi nec separatur, nisi per attractionem inspirationis concitusj.