Source de référence : Hortus sanitatis : Livre IV, Les Poissons, CatherineJacquemard, BrigitteGauvin, Marie-AgnèsLucas-Avenel, Presses universitaires de Caen, Caen, 2013consultable en ligne

Capitulum LIIIIa

Lupus marinus

Lupus marinus (Valognes, BM, R 99)

1. VB, SN, 17, 65, 1
[] compil.
[α] Isid. orig. 12, 6, 5*
[β] Isid. orig. 12, 6, 24*
Isidorusb.[α] Lupus a voracitateca’ appellatur ; in quo lupo terrestri assimilatur, quia scilicet improba voracitate alios persequitur.[β] Est autem piscis captura ingeniosus : nam et retid circumdatus fertur arenas arare cauda et ita conditus transire reteb’.
2. VB, SN, 17, 65, 2
[γ] Plin. nat. 32, 13*
Plinius libro XXXII. [γ] Lupus marinus in providendo minus habet solertiae, sed magnum robur in poenitendo : nam, ut haeserit in hamo, tumultuoso discussuec’ laxat vulnera, donec excidant insidiaed’.

Operationes

3. VB, SN, 17, 65, 3
[δ] Plin. nat. 9, 57*
[ε] Plin. nat. 9, 61*
[ζ] Plin. nat. 9, 168-169*
A. Idem librof IX. [δ] Praegelidam hiemem omnes sentiunt pisces, sed maxime qui lapidem in capite existimantur habere, ut lupi et pagrie’. Cumque asperae fuerint hiemes, multi capiuntur caeci. [ε] Luporum vero sunt laudatissimi qui appellantur lanati, candore mollitiaqueg carnis. [ζ] Meliores sunt lupi in amne Tiberih inter duos pontes quam alibi.
4. VB, SN, 17, 65, 3
[η] Plin. nat. 9, 162*
[θ] Plin. nat. 9, 185*
B. [η] Piscium lupus bis in anno parit. [θ] Nigidius est actor lupum mugili caudam praerodere eosdemque mensibus statisi concordes essef’.
5. VB, SN, 17, 65, 4
[ι] Plin. nat. 10, 193*
C. Idem in libro X. [ι] Produnturj, ut dictum est, mugil et lupus clarissime audireg’.
6. VB, SN, 17, 65, 5
[κ] Plin. nat. 32, 11*
D. Idem in libro XXXII. [κ] Tradit etiam Ovidiuskh’ lupum retil circumdatum cauda arenas arare atque ita conditum transire rete.
7. VB, SN, 17, 65, 6
[λ] Arist. HA, 631 a 23-32 MS*
[μ] Arist. PA, 668 b 7-12 MS*
E. Aristoteles. [λ] Lupi marini, cum intrant pelagus, postea redeunt et ascendunt superius magna velocitatei’ sicut delphinus. [μ] Omnes autem lupi magnorum corporum anhelant, aerem attrahentesj’.
8. VB, SN, 17, 65, 7
[ν] Ambr. hex. 5, 2, 6, E*
F. Ambrosius. [ν] Lupi denique in mari sunt teneri, quos nescit agnus timere. Et secundum Isaiammk’ simul pascuntur lupi et agni.