Source de référence : , Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624
Caput C
De monstris marinis
1. [α] Plin. nat. 9, 2*
[β] Plin. nat. 9, 3*
[γ] Plin. nat. 9, 4*
[δ] Plin. nat. 9, 7*
[ε] Plin. nat. 9, 8*
[ζ] Plin. nat. 9, 9*
[η] Plin. nat. 9, 10*
[θ] Plin. nat. 9, 11*
[1] Plinius ubi supra. [α] In mari autem tam late supino mollique ac fertili accremento accipiente causas genitales sublimi semperque pariente natura : pleraque esse monstrifica reperiuntur, perplexis et in semet aliter atque aliter, nunc flatu, nunc fluctu convolutis seminibus atque principiis, ut vera fiat vulgi opinio, quicquid nascatur in parte nature ulla in mari esse, praeterquam multa, quae nusquam alibi. [β] Rerum quidem non solum animalium simulachra inesse licet intelligere intuentibus, uvam, gladium, serras. Quo minus miremur equorum capita in tam parvis eminere cochleis. [γ] Plurima autem et maxima animalia in Indicio mari esse, ex quibus balenae quaternum iugerum : pristes ducenum cubitorum. Quippe ibi locustae quaterna cubita implent. Anguillae quoque in Gange amne tricenos pedes. [δ] Cedrosii amnem Arabin accolunt : Alexandri Magni classium prefecto prodiderunt. In domibus fores maxillis belluarum facere, ossibus tecta contignare, ex quibus multa quadragena cubitorum reperta sunt longitudinis. Exeunt et pecori similes belluae, ibi in terram : pastaeque radices fruticum remeant. [ε] Maximum autem animal in indico mari pristis et balena est. [ζ] Nereidarum falsa opinio non est, squamis modo hispido corpore etiam, in qua humanam effigiem habent. Nam et hec in littore spectata est, cujus morientis etiam gannitum tristem accolae audivere longe. Et divo augusto legatus Galliae complures in littore apparere nereidas exanimes scripsit. [η] Auctores habeo in equestri ordine splendentes, visum ab his in Gaditano oceano marinum hominem toto corpore absoluta similitudine ascendere navigia nocturnis temporibus statimque degravari quas insederit partes et si diutius permaneat etiam mergi. Tiberio principe contra littus insularum lugdunensis provinciae trecentas amplius belluas reciprocans oceanus destituit mirae varietatis et magnitudinis : nec pauciores in santonum littore. Interque reliquos elephantes marinos et arietes candore tantum cornibus assimilatis : nereidas vero multas. [θ] Tauranius prodidit in gaditana littora belluam expulsam, cujus inter duas pennas ultimae caudae cubita XVI fuisse. Dentes ejusdem CXX maximi dodrantium mensura, minimi semipedum. Bestiae cui dicebatur exposita fuisse Andromeda, ossa Romae asportata ex oppido Judeae Joppe ostendit inter reliqua miracula in aedilitate sua M. Scaurus, longitudine pedum LX altitudine costarum indicos elephantes excedente, spinae crassitudine sexquipedali.
[β] Plin. nat. 9, 3*
[γ] Plin. nat. 9, 4*
[δ] Plin. nat. 9, 7*
[ε] Plin. nat. 9, 8*
[ζ] Plin. nat. 9, 9*
[η] Plin. nat. 9, 10*
[θ] Plin. nat. 9, 11*
[1] Plinius ubi supra. [α] In mari autem tam late supino mollique ac fertili accremento accipiente causas genitales sublimi semperque pariente natura : pleraque esse monstrifica reperiuntur, perplexis et in semet aliter atque aliter, nunc flatu, nunc fluctu convolutis seminibus atque principiis, ut vera fiat vulgi opinio, quicquid nascatur in parte nature ulla in mari esse, praeterquam multa, quae nusquam alibi. [β] Rerum quidem non solum animalium simulachra inesse licet intelligere intuentibus, uvam, gladium, serras. Quo minus miremur equorum capita in tam parvis eminere cochleis. [γ] Plurima autem et maxima animalia in Indicio mari esse, ex quibus balenae quaternum iugerum : pristes ducenum cubitorum. Quippe ibi locustae quaterna cubita implent. Anguillae quoque in Gange amne tricenos pedes. [δ] Cedrosii amnem Arabin accolunt : Alexandri Magni classium prefecto prodiderunt. In domibus fores maxillis belluarum facere, ossibus tecta contignare, ex quibus multa quadragena cubitorum reperta sunt longitudinis. Exeunt et pecori similes belluae, ibi in terram : pastaeque radices fruticum remeant. [ε] Maximum autem animal in indico mari pristis et balena est. [ζ] Nereidarum falsa opinio non est, squamis modo hispido corpore etiam, in qua humanam effigiem habent. Nam et hec in littore spectata est, cujus morientis etiam gannitum tristem accolae audivere longe. Et divo augusto legatus Galliae complures in littore apparere nereidas exanimes scripsit. [η] Auctores habeo in equestri ordine splendentes, visum ab his in Gaditano oceano marinum hominem toto corpore absoluta similitudine ascendere navigia nocturnis temporibus statimque degravari quas insederit partes et si diutius permaneat etiam mergi. Tiberio principe contra littus insularum lugdunensis provinciae trecentas amplius belluas reciprocans oceanus destituit mirae varietatis et magnitudinis : nec pauciores in santonum littore. Interque reliquos elephantes marinos et arietes candore tantum cornibus assimilatis : nereidas vero multas. [θ] Tauranius prodidit in gaditana littora belluam expulsam, cujus inter duas pennas ultimae caudae cubita XVI fuisse. Dentes ejusdem CXX maximi dodrantium mensura, minimi semipedum. Bestiae cui dicebatur exposita fuisse Andromeda, ossa Romae asportata ex oppido Judeae Joppe ostendit inter reliqua miracula in aedilitate sua M. Scaurus, longitudine pedum LX altitudine costarum indicos elephantes excedente, spinae crassitudine sexquipedali.
2. [2] Ex libro de natura rerum. Omne autem marinum animal et omne genus piscium, quod ambulat per consequens anhelat.