Source de référence : Vincent de Beauvais, Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624

Caput XXVII

De luxuria hominum in captura et esu piscium

1. [α] Sen. nat. 3, 17, 1-2*
[β] Sen. nat. 3, 18, 1-3*
[β] Sen. nat. 3, 17, 3*
[γ] Sen. nat. 3, 18, 3-4*
[δ] Sen. nat. 3, 18, 5*
[ε] Sen. nat. 3, 18, 7*
[1] Seneca ubi supra libro I. [α] Incredibilila sunt opera luxuriae. In cubili natant pisces et sub ipsa mensa capitur, qui statim in mensam transferatur. Parum recens videtur mulus, nisi qui in convive manu moritur, observatur morientium color, quem in multas mutationes mors ipsa luctante spiritu vertit. [β] Rubor primum, deinde pallor suffunditur, longa sumniculose inertisque luxurie expectatio. Nolunt attingere, nisi eodem die captum, qui ipsum, ut aiunt, mare sapiat. Ideo cursu advehitur, ideo gerulis cum anhelitu et clamore properantibus via datur et ad mortem muli concurritur : quo pervenere delitiae? Ad hunc fastum pervenit delicatorum venter, ut gustare non possint, nisi quem in ipso convivio natantem palpitantemque viderunt et oculos antequam gulam pascunt. [γ] Quotidie subtilius et elegantius aliquid excogitat luxuriae furor, usitata contemnens. Audiebamus nihil esse mulo saxatili melius ac nunc audimus nihil esse moriente formosius. Da mihi, inquit, vitreum in manus, in quo exultet ac trepidet mulus. [δ] Vide quomodo rubor omni minio acrior exardescat? Vide quas per latera venas agat? [ε] Hi itaque non sunt ad popinam dentibus, ore, ventre contenti, sed oculis quoque gulosi.
2. [ζ] Plin. nat. 9, 104*
[2] Plinius ubi supra. [ζ] Jam quidem ex tota rerum natura damnosissimum ventri mare est, tot modis, tot mensis, tot saporibus piscium, quorum pretia capientium periculo fiunt.