Source de référence : , Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624
Caput CVI
De crocodilo
1. [α] Isid. orig. 12, 6, 19-20*
[1] Isidorus. [α] Crocodilus a croceo colore dictus est. Gignitur in Nilo et est animal quadrupes, in terra et in aqua valens : longitudine plerumque viginti cubitorum : dentium et unguium immanitate armatum, tantaque cutis duritia, ut quamvis fortium ictibus lapidum tergo repercussus sit, non sentiat. Nocte in aquis, die humi quiescit. Ova in terra fovet. Masculus et femina vices servant. Hunc quidam pisces serratam habentes cristam, tenera ventrium desecantes interimunt. Solus ex animalibus superiorem maxillam movere dicitur.
[1] Isidorus. [α] Crocodilus a croceo colore dictus est. Gignitur in Nilo et est animal quadrupes, in terra et in aqua valens : longitudine plerumque viginti cubitorum : dentium et unguium immanitate armatum, tantaque cutis duritia, ut quamvis fortium ictibus lapidum tergo repercussus sit, non sentiat. Nocte in aquis, die humi quiescit. Ova in terra fovet. Masculus et femina vices servant. Hunc quidam pisces serratam habentes cristam, tenera ventrium desecantes interimunt. Solus ex animalibus superiorem maxillam movere dicitur.
2. [2] Avicenna Morsus autem crocodili regitur, sicut morsus canis rabiosi cum attractione veneni, a quo morsus ipse vacuus non est, quamvis crocodilus salvus sit a veneno vel rabie.
3. [α] Plin. nat. 23, 66*
[3] Plinius in libro XXIII. Contra morsum crocodili valet cum melantio fex aceti.
[3] Plinius in libro XXIII. Contra morsum crocodili valet cum melantio fex aceti.
4. [β] Plin. nat. 26, 51*
[4] Idem in libro XXVI. [β] Potamogicon herba crocodilis adversatur : ideoque secum habent illam, qui eos venantur.
[4] Idem in libro XXVI. [β] Potamogicon herba crocodilis adversatur : ideoque secum habent illam, qui eos venantur.
5. [5] Plinius libro XXXII. Adipem etiam et fel columbe aquatice habentes, qui crocodilos venantur, mirabiliter adjuvari dicuntur. Contra crocodilorum vero morsus servatis piscibus salsamenta comedere prodest.
6. [γ] Solin. coll. 33, 22-23*
[δ] Solin. coll. 33, 27-28*
[6] Solinus. [γ] Crocodilus malum quadrupes linguam non habet : maxillam superiorem movet. Morsus ejus horribili tenacitate conveniunt stipante se pectinatim serie dentium. Qualia anseres edit ova. Metatur locum nido naturali providentia. Nec alibi fetus ponit, quam quo Nili crescentes aque non possint pervenire. In partu fovendo mas et femina vices servant. His ichneumon et delphines adversantur. [δ] Habitant in insula Nili homines forma perexigui, sed audacia eousque pertingunt, ut crocodilis obvios se offerant. Nam haec monstra fugientes sequuntur, formidant resistentes. Capiuntur ergo et metu perdomiti victores suos inequitantes dorso vehunt. Hanc ergo insulam et hanc gentem ubicunque odoris judicio persenserint, procul fugiunt. In aqua obtusius vident, in terra acutissime. Hyeme cibum nullum capiunt.
[δ] Solin. coll. 33, 27-28*
[6] Solinus. [γ] Crocodilus malum quadrupes linguam non habet : maxillam superiorem movet. Morsus ejus horribili tenacitate conveniunt stipante se pectinatim serie dentium. Qualia anseres edit ova. Metatur locum nido naturali providentia. Nec alibi fetus ponit, quam quo Nili crescentes aque non possint pervenire. In partu fovendo mas et femina vices servant. His ichneumon et delphines adversantur. [δ] Habitant in insula Nili homines forma perexigui, sed audacia eousque pertingunt, ut crocodilis obvios se offerant. Nam haec monstra fugientes sequuntur, formidant resistentes. Capiuntur ergo et metu perdomiti victores suos inequitantes dorso vehunt. Hanc ergo insulam et hanc gentem ubicunque odoris judicio persenserint, procul fugiunt. In aqua obtusius vident, in terra acutissime. Hyeme cibum nullum capiunt.
7. [7] Physiologus. Crocodilus siquando invenerit hominem et potest eum vincere comedit eum et postea super eum plorat. Solus in animalibus oris superiora movet et inferiora manent immota. De stercore ejus fit unguentum unum, quo vetulae et rugosae mulieres facies suas perungunt fiuntque pulchrae donec sudor defluens faciem lavet.