Source de référence : , Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624
Caput CXXXV
De vacca et vitulo marino
1. [α] TC, 6, 55*
[1] Ex libro de natura rerum. [α] Vacca marina monstrum est magnum ac validum et ad injurias iracundum, non habet ova, sed facit foetum, unum quidem saepius vel duos ad plus, fetum tenere diligit et secum ducit ubicunque vadit. Vivit hoc animal XXX annis, quod probatum est amputatis eorum caudis.
[1] Ex libro de natura rerum. [α] Vacca marina monstrum est magnum ac validum et ad injurias iracundum, non habet ova, sed facit foetum, unum quidem saepius vel duos ad plus, fetum tenere diligit et secum ducit ubicunque vadit. Vivit hoc animal XXX annis, quod probatum est amputatis eorum caudis.
3. [γ] Arist. HA, 567 a 9-11 MS*
[δ] Arist. GA, 781 b 24-29 MS*
[ε] Arist. HA, 567 a 3-5 MS*
[3] Aristoteles [γ] Vitulus marinus habet corpus durum et carnosum ideoque graviter interficitur, nisi cum vulnere in maxillis, vox ejus est ut tauri. Quatuor habet pedes, [δ] non autem auriculas, quia regimen vite illius et mansio est in aqua. Nam si essent ei auriculae super vias positae, multum humorem reciperent ac motum et natationem in aqua prohiberent. [ε] Animal generant completum. Ejusque partus est omni tempore sicut hominis et praecipue tempore partus caprarum.
[δ] Arist. GA, 781 b 24-29 MS*
[ε] Arist. HA, 567 a 3-5 MS*
[3] Aristoteles [γ] Vitulus marinus habet corpus durum et carnosum ideoque graviter interficitur, nisi cum vulnere in maxillis, vox ejus est ut tauri. Quatuor habet pedes, [δ] non autem auriculas, quia regimen vite illius et mansio est in aqua. Nam si essent ei auriculae super vias positae, multum humorem reciperent ac motum et natationem in aqua prohiberent. [ε] Animal generant completum. Ejusque partus est omni tempore sicut hominis et praecipue tempore partus caprarum.
4. [ζ] Plin. nat. 9, 41*
[4] Plinius libro IX. [ζ] Vitulus marinus pilo vestitus est. Parit animal in terra more pecudum. Nunquam parit plures geminis, foetum non ante XII diem in mare deducit, ex eo subinde assuefaciens. Interficiuntur difficulter nisi capite eliso. Ipsis in sono mugitus, unde et nomen vituli accipiunt. Tamen disciplina et voce populum salutant et nomine vocati respondent. Nullum animal graviore somno premitur : pennis quibus in mari utuntur, humi quoque pedum vice serpunt. Pelles eorum etiam detractas corpori, sensum equorum retinere tradunt semperque aestu maris recedente inhorrescere. Praeterea dexterae pinnae vim soporiferam inesse subditamque capiti somnum allicere.
[4] Plinius libro IX. [ζ] Vitulus marinus pilo vestitus est. Parit animal in terra more pecudum. Nunquam parit plures geminis, foetum non ante XII diem in mare deducit, ex eo subinde assuefaciens. Interficiuntur difficulter nisi capite eliso. Ipsis in sono mugitus, unde et nomen vituli accipiunt. Tamen disciplina et voce populum salutant et nomine vocati respondent. Nullum animal graviore somno premitur : pennis quibus in mari utuntur, humi quoque pedum vice serpunt. Pelles eorum etiam detractas corpori, sensum equorum retinere tradunt semperque aestu maris recedente inhorrescere. Praeterea dexterae pinnae vim soporiferam inesse subditamque capiti somnum allicere.
5. [η] Plin. nat. 2, 146*
[5] Idem in libro II. [η] Pavidi fulminum tutissima putant tabernacula de pellibus belluarum, quas vitulos marinos appellant, eo quod hoc solum animal e marinis fulmen non percutiat, sicut nec e volucribus aquilam.
[5] Idem in libro II. [η] Pavidi fulminum tutissima putant tabernacula de pellibus belluarum, quas vitulos marinos appellant, eo quod hoc solum animal e marinis fulmen non percutiat, sicut nec e volucribus aquilam.
6. [θ] Suet. Aug. 90, 1*
[6] Suetonius in libro IIo de cesaribus. [θ] Octavianus Augustus, licet non minus severus, quam facilis et clemens patronus ac dominus esset, tonitrua fuguraque paulo infirmus expavescebat, ita ut semper et ubique pellem vituli marini pro remedio circumferret.
[6] Suetonius in libro IIo de cesaribus. [θ] Octavianus Augustus, licet non minus severus, quam facilis et clemens patronus ac dominus esset, tonitrua fuguraque paulo infirmus expavescebat, ita ut semper et ubique pellem vituli marini pro remedio circumferret.
7. [ι] Plin. nat. 32, 57*
[κ] Plin. nat. 32, 83*
[λ] Plin. nat. 32, 112*
[μ] Plin. nat. 32, 116*
[ν] Plin. nat. 32, 120*
[ξ] Plin. nat. 32, 130*
[7] Plinius libro XXXII. [ι] Expavescentibus morsum canis rabidi faciem perungunt adipe vituli marini. [κ] Idem quoque adeps lichenas et lepras solvit. [λ] Coagulum ejusdem vituli comiciales bibunt cum equino lacte vel asinino. [μ] Eodem coagulo in lithargiam vergentibus ad olfactum utuntur. [ν] Teutonicos adjuvat, idem coagulum ex vino sumptum. [ξ] Item adeps vituli marini instillatur inguinaribus inter mortuarum vulvae vitio et cum coagulo ejusdem in vellere imposito.
[κ] Plin. nat. 32, 83*
[λ] Plin. nat. 32, 112*
[μ] Plin. nat. 32, 116*
[ν] Plin. nat. 32, 120*
[ξ] Plin. nat. 32, 130*
[7] Plinius libro XXXII. [ι] Expavescentibus morsum canis rabidi faciem perungunt adipe vituli marini. [κ] Idem quoque adeps lichenas et lepras solvit. [λ] Coagulum ejusdem vituli comiciales bibunt cum equino lacte vel asinino. [μ] Eodem coagulo in lithargiam vergentibus ad olfactum utuntur. [ν] Teutonicos adjuvat, idem coagulum ex vino sumptum. [ξ] Item adeps vituli marini instillatur inguinaribus inter mortuarum vulvae vitio et cum coagulo ejusdem in vellere imposito.
8. [8] Actor. Vitulus marinus, ut supra dictum est, ipse est felcus, de quo plenius actum est, ipse est quem vocat Aristoteles cocy, de quo etiam superius dictum est.