Source de référence : , Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624
Caput CXLII
De coitu piscium
1. [α] Plin. nat. 9, 157*
[β] Plin. nat. 9, 158*
[1] Idem in eodem. [α] Pisces attritu ventrum coeunt tanta celeritate, ut visum fallant. Delphini et reliqua cete simili modo et paulo diutius, femina piscis coitus tempore marem sequitur, ventrem ejus rostro pulsans. Sub partu vero mares sequuntur feminas, similiter earum ova vescentes nec satis est generationi per se coitus, nisi editis ovis inter se versando mares et feminae vitale asperserint virus. Non omnibus id contingit ovis in tanta multitudine, alioquin maria et stagna replerentur, cum singuli uteri innumerabilia concipiant. [β] Plani piscium quibus cauda non obest aculeatique ut testudines et rayae in coitu superveniunt, polypi crine uno feminae naribus annexo. Sepiae ac loligines linguis inter se brachia componentes et in contrarium natantes ore et pariunt, sed polypi verso in terram capite coeunt. Reliqua mollium tergis, ut canes et squillae, locustae. Cancri ore,ranae vero superveniunt superioribus pedibus alas feminae mare apprehendente posterioribus clunes, pariunt minimas carnes nigras quas gyrinos vocant, oculis tamen et cauda insignes, mox pedes figurantur cauda findente se in posteriores. Mirumque semestri vita resolvuntur in limum nullo cernente et rursus vernis aquis renascuntur que fuere natae, perinde occulta ratione cum omnibus annis id eveniat. Diversa vero piscium genera non coeunt insimul, praeter squatinam et ranam, ex quibus nascitur priori parte similis ranae. Et nomen ex utroque compositum apud Graecos trahit.
[β] Plin. nat. 9, 158*
[1] Idem in eodem. [α] Pisces attritu ventrum coeunt tanta celeritate, ut visum fallant. Delphini et reliqua cete simili modo et paulo diutius, femina piscis coitus tempore marem sequitur, ventrem ejus rostro pulsans. Sub partu vero mares sequuntur feminas, similiter earum ova vescentes nec satis est generationi per se coitus, nisi editis ovis inter se versando mares et feminae vitale asperserint virus. Non omnibus id contingit ovis in tanta multitudine, alioquin maria et stagna replerentur, cum singuli uteri innumerabilia concipiant. [β] Plani piscium quibus cauda non obest aculeatique ut testudines et rayae in coitu superveniunt, polypi crine uno feminae naribus annexo. Sepiae ac loligines linguis inter se brachia componentes et in contrarium natantes ore et pariunt, sed polypi verso in terram capite coeunt. Reliqua mollium tergis, ut canes et squillae, locustae. Cancri ore,
2. [γ] Arist. HA, 569 a 4 MS*
[δ] Arist. HA, 540 b 11-20 MS*
[2] Aristoteles. [γ] Omnes masculi piscium habent semen, praeter quendam qui dicitur <habalosi,hahahoch?> nec habet sperma vel ova. Pisces velocis sunt coitus, coeunt enim cum unus alterum tangit et sperma velociter ejiciunt et sicut animalia cetera retinent anhelitum ante spermatis emissionem, ita et pisces tunc aquam maris non recipiunt et quando faciunt hoc citius corrumpuntur. Habent autem vias sicut homines, sperma est in ultima partium semine. Itaque pisces magni aliquando coeunt et appropinquant in locum qui dicitur umbilicus et ex illa via extrahit mas sperma, femina ova. [δ] Malaciae et vacca et aquila et lamiae marinae coeunt dorso ad dorsum. Feminae sequuntur mares tempore luxuriae et coitus semenque per os, ut dicitur, accipiunt ipsumque sub ventre ponunt. Genus quidem malaciae, ut sepia ; et mollis testae, ut charabos et similia sunt ex coitu. Eorumque coitus sicut annulosorum tardior est, quia sanguine carent, ideo naturam frigidam habent. Nec faciunt nisi duo ova in aestate, quia matrix in eis in duo divisa est. Quidam piscis generat sine coitu, piscis autem dictus : enobares ex coitu duarum specierum generatur.
[δ] Arist. HA, 540 b 11-20 MS*
[2] Aristoteles. [γ] Omnes masculi piscium habent semen, praeter quendam qui dicitur <habalosi,hahahoch?> nec habet sperma vel ova. Pisces velocis sunt coitus, coeunt enim cum unus alterum tangit et sperma velociter ejiciunt et sicut animalia cetera retinent anhelitum ante spermatis emissionem, ita et pisces tunc aquam maris non recipiunt et quando faciunt hoc citius corrumpuntur. Habent autem vias sicut homines, sperma est in ultima partium semine. Itaque pisces magni aliquando coeunt et appropinquant in locum qui dicitur umbilicus et ex illa via extrahit mas sperma, femina ova. [δ] Malaciae et vacca et aquila et lamiae marinae coeunt dorso ad dorsum. Feminae sequuntur mares tempore luxuriae et coitus semenque per os, ut dicitur, accipiunt ipsumque sub ventre ponunt. Genus quidem malaciae, ut sepia ; et mollis testae, ut charabos et similia sunt ex coitu. Eorumque coitus sicut annulosorum tardior est, quia sanguine carent, ideo naturam frigidam habent. Nec faciunt nisi duo ova in aestate, quia matrix in eis in duo divisa est. Quidam piscis generat sine coitu, piscis autem dictus : enobares ex coitu duarum specierum generatur.
3. [ε] Ambr. hex. 5, 3, 9*
[3] Ambrosius. [ε] Nullus piscium comiscetur alteri, sed quilibet suo generi, tithymallus tithymallo, lupus lupo, scorpaena quoque suo generi servat immaculati castitatem connubii.
[3] Ambrosius. [ε] Nullus piscium comiscetur alteri, sed quilibet suo generi, tithymallus tithymallo, lupus lupo, scorpaena quoque suo generi servat immaculati castitatem connubii.