Source de référence : , Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624
Caput CXL
De sexu piscium
1. [1] Actor. Haec de nominibus piscium ac monstruosum aquatilium et naturis breviando transcurrimus, nunc etiam de sexu ac generatione illorum pauca subjiciamus.
2. [α] TC, 7, 1, 46*
[β] TC, 7, 1, 53*
[γ] TC, 7, 1, 21*
[δ] TC, 7, 1, 1-6 *
[ε] TC, 7, 1, 40-42*
[2] Ex libro de natura rerum. [α] Piscium feminae majores sunt maribus ac longiores et carnes duriores habent. [β] Ante tempus partus et coitus mares ac feminae vagantur natantque per greges simul. Tempore vero coitus et partus ambulat par cum pari. [γ] Omnes autem ordinem servant naturae in sexu et in genere. Nunquam enim videbitur piscis cum alterius generis pisce coire. [δ] Nullus piscis habet collum aut virgam aut testiculos aut mammillas, ut dicit Aristoteles. De his tamen excipimus delphinum et cetum et cetera monstra maris et hoc est, quia sibi simile generant, unde et mammillas habent, quibus foetus lactant, non tamen supra, sed juxta juncturas. Itaque non eminent, sed habent duos canales, quibus egreditur lac et filii matres sequuntur. [ε] Masculi piscium habent vias semine plenas, ita quod videtur saepius extra decurrere, licet autem feminae sint masculis longiores et carne duriores, masculi tamen feminis sunt meliores, praeter hahahot et non dico feminas nisi secundum nomen, quoniam in veritate non sunt ita, sed diversi sunt in aspectu. In quibusdam siquidem piscibus non sunt mares ac feminae, sed quaedam genera sunt tantummodo feminae.
[β] TC, 7, 1, 53*
[γ] TC, 7, 1, 21*
[δ] TC, 7, 1, 1-6 *
[ε] TC, 7, 1, 40-42*
[2] Ex libro de natura rerum. [α] Piscium feminae majores sunt maribus ac longiores et carnes duriores habent. [β] Ante tempus partus et coitus mares ac feminae vagantur natantque per greges simul. Tempore vero coitus et partus ambulat par cum pari. [γ] Omnes autem ordinem servant naturae in sexu et in genere. Nunquam enim videbitur piscis cum alterius generis pisce coire. [δ] Nullus piscis habet collum aut virgam aut testiculos aut mammillas, ut dicit Aristoteles. De his tamen excipimus delphinum et cetum et cetera monstra maris et hoc est, quia sibi simile generant, unde et mammillas habent, quibus foetus lactant, non tamen supra, sed juxta juncturas. Itaque non eminent, sed habent duos canales, quibus egreditur lac et filii matres sequuntur. [ε] Masculi piscium habent vias semine plenas, ita quod videtur saepius extra decurrere, licet autem feminae sint masculis longiores et carne duriores, masculi tamen feminis sunt meliores, praeter hahahot et non dico feminas nisi secundum nomen, quoniam in veritate non sunt ita, sed diversi sunt in aspectu. In quibusdam siquidem piscibus non sunt mares ac feminae, sed quaedam genera sunt tantummodo feminae.
3. [2] Physiologus. Feminarum aquatilium, aliae commixtione masculi tantummodo concipiunt et pariunt catulos, aliae ponunt ova sine masculi susceptione concepta. Nunquam vero reperitur in piscibus innaturalis coitus nec una species unquam accedit ad speciem alterius generis, nisi murena. Veruntamen et murenam non excipit philosophus. Unde secundum ipsum videtur quod murena non sit piscis.
4. [ζ] Arist. HA, 537 b 25 MS*
[η] Arist. HA, 538 a 20-21 MS*
[3] Aristoteles. Piscium in quibus mares ac feminae sunt, mares habent vas in quo est semen, femina vero matricem nec complentur eorum ova donec exeant extra et tunc sequuntur ea mares et ejiciunt sperma super illa, ut virtutem suam recipiant et crescant. [ζ] Marinum vero animal durae testae, non habet marem aut feminam. [η] Quaedam etiam duri corii sunt, ut arbores, quoniam eis est quod generat sine coitu maris et feminae.
[η] Arist. HA, 538 a 20-21 MS*
[3] Aristoteles. Piscium in quibus mares ac feminae sunt, mares habent vas in quo est semen, femina vero matricem nec complentur eorum ova donec exeant extra et tunc sequuntur ea mares et ejiciunt sperma super illa, ut virtutem suam recipiant et crescant. [ζ] Marinum vero animal durae testae, non habet marem aut feminam. [η] Quaedam etiam duri corii sunt, ut arbores, quoniam eis est quod generat sine coitu maris et feminae.