CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Vincentius Belvacensis - Speculum maius, Speculum Naturale – Lib. XVII.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 08/09/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Vincent de Beauvais, Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624.

Caput CXXXVII

De eodem

1. [α] Arist. HA, 502 a 11-17 MS1sourcesEqus vero fluminis, qui manet in terra Egipti, habet crines equi, et pedes eius sunt fissi, et habet sotulares, ut vaca, et habet simam faciem, et habet in pedibus kahab, et dentes eius cornua, et cauda eius sicut cauda porci, et hinnit sicut equs, et magnitudo eius sicut magnitudo asini, et corium eius valde grossum  ; quapropter parantur ex eo sotulares. Eius vero interius assimilatur interiori equi et asini.
[1] Aristoteles. [α] Hippotamus, id est equus fluvialis, habet equinos crines, fissos pedes, sotulares ut vacca et est sine facie, habens in pedibus cahab. Cauda ejus ut porci, hinnitus ut equi, magnitudo ut asini. Corium ejus crassum valde ideoque parantur ex eo sotulares et corrigiae. Interiora ejus assimilantur interioribus equi et asini. Et licet in terra maneat, sine aqua tamen vivere non potest, sicut tortuca et rana marina et crocodilus.
2. [2] Plinius libro VIII. Hippotamus est in Nilo bellua altior crocodilo, ungulis binis in modum bovis, dorso equi et juba et hinnitu, rostro resupino, cauda torta et dentibus aprorum aduncis, sed minus noxiis, tergoris ad scuta galeasque impenetrabilis, praeterquam si humore madeat, hic in quadam parte medendi magister extitit, assidua namque satietate obesus exit in littus, recentem arundinum cesuram speculatur et ubi acutissimum videt stipitem imprimens corpus, venam quandam in crure vulnerat sicque profluvio sanguinis alias morbidum corpus exonerat et plagam limo rursus obducit.
3. [β] Plin. nat.9, 402sourcesalia corio et pilo integuntur ut vituli et hippopotami,
[3] Idem in libro nono. [β] Non solum autem corio, sed et pilis integuntur hippotami, sicut et vituli marini.
4. [γ] Plin. nat.11, 2273sourcesHippopotami corio crassitudo talis ut inde tornentur hastae, et tamen quaedam ingenio medica diligentia.
[4] Idem in libro XI. [γ] Corii vero crassitudo talis est hippotamis, ut inde tornentur hastae cum ingenio quadam medica diligentia.
5. [δ] Plin. nat.28, 1214sourcesHuius corii cinis cum aqua inlitus panos sanat, adeps frigidas febres.
[ε] Plin. nat.28, 1215sourcesPellis eius e sinistra parte frontis inguini adalligata venerem inhibet, eiusdem cinis alopecias explet, « La peau du front du côté gauche attachée à l’aine est antiaphrodisiaque, sa cendre regarnit les calvities » (Ernout 1962a, 62)  ; sur ce remède, cf. aussi Plin. nat. 32, 139.
[ζ] Plin. nat.28, 1216sourcesDentes e parte laeua dolorem dentium scariphatis gingiuis. […] Testiculi drachma ex aqua contra serpentes bibitur.
[5] Idem in libro XXVIII. [δ] Cinis corii hippotami cum aqua illitus, pannos sanat, adeps ejus febres frigidas. [ε] Pellis ejus e sinistra parte frontis adalligata ventrem inhibet et ejusdem cinis alopicias explet. [ζ] Testiculi dragma ex aqua bibitur contra serpentes, fimus suffitans dentes e parte laeva, dolorem dentium scarificatis gingivis sanat.

Notes de source :

1. Equs vero fluminis, qui manet in terra Egipti, habet crines equi, et pedes eius sunt fissi, et habet sotulares, ut vaca, et habet simam faciem, et habet in pedibus kahab, et dentes eius cornua, et cauda eius sicut cauda porci, et hinnit sicut equs, et magnitudo eius sicut magnitudo asini, et corium eius valde grossum  ; quapropter parantur ex eo sotulares. Eius vero interius assimilatur interiori equi et asini. | 

2. alia corio et pilo integuntur ut vituli et hippopotami, | 

3. Hippopotami corio crassitudo talis ut inde tornentur hastae, et tamen quaedam ingenio medica diligentia. | 

4. Huius corii cinis cum aqua inlitus panos sanat, adeps frigidas febres. | 

5. Pellis eius e sinistra parte frontis inguini adalligata venerem inhibet, eiusdem cinis alopecias explet, « La peau du front du côté gauche attachée à l’aine est antiaphrodisiaque, sa cendre regarnit les calvities » (Ernout 1962a, 62)  ; sur ce remède, cf. aussi Plin. nat. 32, 139. | 

6. Dentes e parte laeua dolorem dentium scariphatis gingiuis. […] Testiculi drachma ex aqua contra serpentes bibitur.