CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Vincentius Belvacensis - Speculum maius, Speculum Naturale – Lib. XVII.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 08/09/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Vincent de Beauvais, Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624.

Caput XXXIX

De eodem

1. [α] Plin. nat.32, 871sources[…] Andreas ad lepras cancri cinere cum oleo usus est.
[β] Plin. nat.32, 542sources[…] cinis eorum servatus prodest pavore potus periclitantibus ex canis rabiosi morsu.
[γ] Plin. nat.32, 533sources[…] Cancri fluviatiles triti potique ex aqua recentes seu cinere adservato contra venena omnia prosunt, privatim contra scorpionum ictus cum lacte asinino, si non sit, caprino aut quocumque ; addi et vinum oportet.
[δ] Plin. nat.32, 544sources[…] cinis eorum servatus prodest pavore potus periclitantibus ex canis rabiosi morsu.
[ε] Plin. nat.32, 55-565sources[…] minus in omnibus his marini prosunt. Thrasyllus auctor est nihil aeque adversari serpentibus quam cancros ; sues percussas hoc pabulo sibi mederi ; cum sol sit in cancro, serpentes torqueri. Ictibus scorpionum carnes et fluviatilium coclearum resistunt crudae vel coctae. Quidam ob id salsas quoque adservant. Inponunt et plagis ipsis.
[ζ] Plin. nat.32, 746sources[…] cancri etiam oculos adalligatos collo mederi lippitudini dicunt.
[η] Plin. nat.32, 787sources[…] cancrorum fluviatilium sucus cum farina hordeacea aurium volneribus efficacissime prodest.
[θ] Plin. nat.32, 1038sources[…] Rupta, convolsa cancri fluviatiles triti in asinino maxime lacte sanant, […].
[1] Plinius libro XXXII. [α] Cancrorum cinis cum oleo ad lepras valet. Jus eorum contra doricnium habetur efficacissimum. [β] Cinis eorum potus, prodest ex morsu canis rabiosi pavore periclitantibus. [γ] Cancri fluviales triti potique ex aqua recentes, contra venena omnia prosunt, privatim contra scorpionum ictus cum lacte asinino vel etiam caprino. [δ] Sed et cinis eorum servatus, prodest contra venena et contra canis rabidi morsus. [ε] Minus in his omnibus marini prosunt, ut Traxilius auctor est. Nihil autem aeque adversari serpentibus quam cancros suesque percussas hoc pabulo sibi mederi. Cum sol sit in cancro, torqueri serpentes ictibus scorpionum, carnes fluviatilium cochlearum resistunt crudae vel coctae. Quidam ob id salsas quoque asservant, imponunt in ipsis plagis. [ζ] Cancri oculos alligatos collo mederi lippitudini dicunt. [η] Item cancrorum fluviatilium succus cum farina ordeacea, vulneribus aurium efficacissime prodest. [θ] Rupta quoque et convulsa fluviatiles triti in asinino lacte maxime sanant.
2. [ι] IJ diet.1489sourcesCancros et omnes pisces habentes conchas testatur Galenus solubiles esse propter salsitatem eorumque acumen  ; proinde stomacho sunt nociui, maxime sue neruositati (Isaac Iudaeus, De dietis universalibus et particularibus, éd. 1515, f. CXLVIII, c.1). Le Livre des simples et de la diététique du médecin juif Isaac Israeli (Xe siècle, Le Caire, puis Kairouan) fut traduit en latin au XIe siècle au Mont-Cassin par Constantin l’Africain sous deux livres, Liber diaetarum universalium et Liber diaetarum particularium. Les œuvres complètes d’Isaac Israeli (authentiques ou pseudépigraphes), dans leur version latine, ont été éditées par Barthélemy Trot en 1515 à Lyon.
[2] Isaac libro III. [ι] Cancros et omnes pisces conchas habentes testatur Galenus esse solubiles propter salsitatem eorum et acumen. Proinde stomacho nociva sunt, maxime nervositate sua.

Notes de source :

1. […] Andreas ad lepras cancri cinere cum oleo usus est. | 

2. […] cinis eorum servatus prodest pavore potus periclitantibus ex canis rabiosi morsu. | 

3. […] Cancri fluviatiles triti potique ex aqua recentes seu cinere adservato contra venena omnia prosunt, privatim contra scorpionum ictus cum lacte asinino, si non sit, caprino aut quocumque ; addi et vinum oportet. | 

4. […] cinis eorum servatus prodest pavore potus periclitantibus ex canis rabiosi morsu. | 

5. […] minus in omnibus his marini prosunt. Thrasyllus auctor est nihil aeque adversari serpentibus quam cancros ; sues percussas hoc pabulo sibi mederi ; cum sol sit in cancro, serpentes torqueri. Ictibus scorpionum carnes et fluviatilium coclearum resistunt crudae vel coctae. Quidam ob id salsas quoque adservant. Inponunt et plagis ipsis. | 

6. […] cancri etiam oculos adalligatos collo mederi lippitudini dicunt. | 

7. […] cancrorum fluviatilium sucus cum farina hordeacea aurium volneribus efficacissime prodest. | 

8. […] Rupta, convolsa cancri fluviatiles triti in asinino maxime lacte sanant, […]. | 

9. Cancros et omnes pisces habentes conchas testatur Galenus solubiles esse propter salsitatem eorumque acumen  ; proinde stomacho sunt nociui, maxime sue neruositati (Isaac Iudaeus, De dietis universalibus et particularibus, éd. 1515, f. CXLVIII, c.1). Le Livre des simples et de la diététique du médecin juif Isaac Israeli (Xe siècle, Le Caire, puis Kairouan) fut traduit en latin au XIe siècle au Mont-Cassin par Constantin l’Africain sous deux livres, Liber diaetarum universalium et Liber diaetarum particularium. Les œuvres complètes d’Isaac Israeli (authentiques ou pseudépigraphes), dans leur version latine, ont été éditées par Barthélemy Trot en 1515 à Lyon.