CopierCopier dans le presse-papierPour indiquer l’adresse de consultation« Vincentius Belvacensis - Speculum maius, Speculum Naturale – Lib. XVII.  », in Bibliothèque Ichtya, état du texte au 08/09/2024. [En ligne : ]
CopierCopier dans le presse-papierSource de référence
Vincent de Beauvais, Bibliotheca mundi ; Vincentii Burgundi, ex ordine praedicatorum venerabilis episcopi Bellovacensis, speculum quadruplex, naturale, doctrinale, morale, historiale, Douai, Baltazar Bellerus, 1624.

Caput XCVIII

De venth et vipera et umbra

1. [α] TC 7, 891sourcesLa source n’est pas Isidore de Séville mais Thomas de Cantimpré. Vincent de Beauvais a supprimé toute la deuxième partie de la notice, laquelle constitue une interprétation moralisante, et il n’est pas toujours exactement fidèle au texte de Thomas de Cantimpré. Le sens est cependant repris.
[β] TC 7, 882sourcesLa source de Vincent de Beauvais n’est pas Isidore de Séville mais Thomas de Cantimpré. Vincent de Beauvais suit à la lettre la notice de Thomas de Cantimpré, excepté la dernière phrase (Esibilis enim valde est), qu’il supprime.
[1] Ex libro de natura rerum. [α] Venth piscis est vulgariter sic dictus : latine vero aristosus, quia aristis innumeris armatur caro ejus, ita ut incommode edi possit et non sine fastidio : unde pauperum cibus est, tamquam omnium piscium esibilium vilissimus. In aquosis dulcibus frequenter habitat, in his tamen quae fluxu maris amaricantur. Capitur autem sic : retia tenduntur in longum aquae vel in transversum : et ante retia super aquas instrumentum instar arcus, ita ut fluitet super undas : in superiori autem ejus parte nola suspenditur, cujus sonum piscis audiens gregatim adventat, tinnitum nolae stultus sequens. Et hoc indicio patet, quia sensum habent auditus : incidentes ergo in retia, capiuntur multitudine magna. [β] Vipera marina piscis est parvus : paulo plusquam cubiti unius. In capite super oculos unum cornu fert parvum, acutum et mortiferum. Eo namque quaecumque vulnerat, veneno inficit : quod caventes piscatores, capto pisce caput ei amputant : reliquum vero corpus in usus hominum cedit.
2. [γ] Isid. orig.12, 6, 63sourcesA colore [nuncupantur] ut umbrae, quia colore umbrae sunt.
[2] Isidorus. [γ] Umbra dicitur a calore, eo quod sit color umbrae.

Notes de source :

1. La source n’est pas Isidore de Séville mais Thomas de Cantimpré. Vincent de Beauvais a supprimé toute la deuxième partie de la notice, laquelle constitue une interprétation moralisante, et il n’est pas toujours exactement fidèle au texte de Thomas de Cantimpré. Le sens est cependant repris. | 

2. La source de Vincent de Beauvais n’est pas Isidore de Séville mais Thomas de Cantimpré. Vincent de Beauvais suit à la lettre la notice de Thomas de Cantimpré, excepté la dernière phrase (Esibilis enim valde est), qu’il supprime. | 

3. A colore [nuncupantur] ut umbrae, quia colore umbrae sunt.